Türkiye’de ilk maymun çiçeği vakasının görüldüğünü Sağlık Bakanı Fahrettin Koca açıklarken uzmanlar uyarıyor. Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Esra Ergün Alış, “Şu an ülkede görüldüğü için biz acaba ne oluyor diyoruz. Kişi kendisinde içi sıvı dolu bir lezyon gördüğünde kendisini izolasyona alırsa önüne geçmiş olur. Covid nefes yoluyla bulaşıyordu, maymun çiçeğinde en büyük bulaşma yolu; ciltte temas, ölümcüllük oranı çok düşük bir hastalık. İnsanların merak ettiği Covid’deki gibi evlere kapanmayı gerektiren bir hastalık olur mu, teorik olarak bunu beklemiyoruz, bulaştırıcılığının kontrol altına alınabileceğini düşünüyoruz” dedi.
Covid-19 pandemisi sonrası tüm dünyada endişeye neden olan çok sayıda ülkede görülen maymun çiçeği (monkeypox) hastalığına ilişkin Türkiye’deki ilk vakayı Sağlık Bakanı Fahrettin Koca açıkladı. Bakan Koca, “Bir hastamızda maymun çiçeği hastalığı tespit edildi. Hasta 37 yaşında, bağışıklık sistemi yetersizliği var. Kendisi tecrit edilmiş durumda. Temaslı takibi yapıldı, başka bir vakaya rastlanmadı. Bilindiği gibi, bu hastalık solunum yoluyla değil, yakın fiziksel temasla bulaşıyor” ifadelerini kullandı. Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Esra Ergün Alış da hastalığa ilişkin bilgi verirken Covid-19 ile arasındaki farkları anlattı.
“Covid’deki gibi evlere kapanmayı gerektirmesini olmasını beklemiyoruz”
Maymun çiçeği virüsüne ilişkin açıklamalarda bulunan Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Esra Ergün Alış, “Maymun çiçeği virüsü, çiçek hastalığı grubundan olan bir virüs ailesinden yayılan bir hastalık. Ciltte suçiçeği benzeri, içi su dolu kabarık lezyonlar oluşturuyor. Bunun yanı sıra lenf bezlerinde şişkinlik ateş, ağrılar gibi bulgular da oluşturabilen bir hastalık. En büyük bulaşma yolu; ciltte temas. Cinsel yolla bulaş da olabiliyor. Bir diğer risk de bu hastaların bakımını sağlayan kişilerin hastaların çamaşır, nevresim gibi eşyalarıyla temasta bulunması. Bu bizim için özellikle sağlık personeli için önemli. Hasta kişilerin bakımlarını sağlayan kişilerin çarşaf, nevresim o tarz şeyleri değiştirirken eldiven, önlük, kişisel koruyucu ekipmanlar kullanımı önemli. Aslında ölümcüllük oranı çok düşük bir hastalık. Tedavi süresinde de 1958’den beri görülen bir hastalık olduğu için çeşitli ülkelerde zaman zaman salgınlar da yapmış. Salgını, olması gerekenden fazla görülen hastalık olarak tanımlayabiliriz. Pandemi ise birden fazla ülkelerde hatta kıtalarda görülebilen hastalık bu anlamda, kelime anlamıyla bir pandemi kabul edebiliriz. Fakat buradaki insanların merak ettiği, aklına takılan soru Covid’deki gibi evlere kapanmayı gerektiren bir hastalık olur mu, teorik olarak bunu beklemiyoruz” dedi.
“Bulaştırıcılığının kontrol altına alınabileceğini düşünüyoruz”
Maymun çiçeği ve Covid-19’un bulaşma yollarındaki farklılıklara ilişkin bilgi veren Dr. Alış, “Öncelikle bulaşma yollarının farklılığı nedeniyle ayırt ediliyor, maymun çiçeği virüsünde lezyonlar önce görülen alandan yüzden veya ellerden başlıyor. Burada başladıktan sonra bulaştırıcılık oluyor, dolayısıyla kişi kendisinde bir şey çıktığı zaman artık bulaştırıcı kabul edip hemen kendini izolasyona alabiliyor. Fakat Covid’de ne yazık ki kişinin kendinde hiçbir bulgu olmasa da bulaştırıcılık günler öncesinden başlayabildiği için kişi onlarca, hatta yüzlerce kişiye bile bulaştırmış oldu. İkinci avantajlı noktası maymun çiçeği virüsünün, virüs farklılıkları. Maymun çiçeği virüsü bir DNA virüsü, korona ise bir RNA virüsü. DNA virüsleri mutasyon açısından çok daha az riskli, kararlı yapıda olan, tedavilere de genel olarak iyi yanıt veren virüsler. Fakat korona virüsün içinde bulunduğu RNA ailesi ise mutasyonlara çok daha açık. Tedavi geliştirmesi, aşı geliştirilmesi çok daha zor olan grupta yer alıyor. Covid damlacık, nefes ve solunum yoluyla bulaşıyordu o yüzden de alanlar çok daha önemliydi. İnsanların iç içeliği durumu çok daha önemliydi, bu da ikisinin arasında çok önemli bir fark. Fakat maymun çiçeği virüsünde temas gerektirdiği için damlacık yoluyla bulaş kabul edilmediği için bulaştırıcılığının kontrol altına alınabileceğini düşünüyoruz. Şu an ülkede görüldüğü için biz acaba ne oluyor diyoruz. Bugün Sağlık Bakanımız sayın Fahrettin Koca maymun çiçeği virüsünün Türkiye’deki ilk vakasını açıkladı. Bundan sonrasıyla ilgili önlemler tekrar gündeme gelip, paylaşılacaktır. Öncesinden yapılan çalışmalar aşılar, geliştirilmiş ilaçları mevcut. Kişi kendisinde böyle bir lezyon gördüğü anda ki şanslı diğerinde; koronada tanımlayamamış olabilirdi bulgularını, cildinde içi sıvı dolu bir lezyon veya bulgu gördüğünde kendisini izolasyona alırsa zaten önüne geçmiş olur” ifadelerini kullandı.
“Henüz Covid bitmedi”
Dr. Alış, korona virüs pandemisinin henüz sona ermediğini ifade ederek vatandaşları aşı periyodlarına uymaları konusunda uyardı. Alış, “Salgın bitmedi, resmi anlamda bitmiş olarak herhangi bir yerde kabul edilmedi. Sadece biz de değil tüm dünyada da devam ediyor. Aşılanma süreçlerine tam uymazsak, aşılara riayet etmezsek ve gerekli önlemleri almazsak olmaz, henüz Covid bitmedi” şeklinde konuştu.
