KUDUZ BİLGİ NOTU:
Kuduz, eski çağlardan beri bilinen, halk sağlığını tehdit eden, insan ve memeli hayvanların çoğunda beyin ve omurilikte ilerleyici, ölümcül olabilen hayvan kaynaklı bir virüs hastalığıdır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), kuduz hastalığını dünyanın en ölümcül bulaşıcı hastalıklarından biri olarak kabul etmektedir.
Köpek ve kedilerin her yıl aşılanması hastalığın insanlara bulaşının engellenmesi açısından önemlidir. Beslediğimiz kedi ve köpeklere her yıl kuduz aşılarını yaptırarak hayvanlarımızı, kendimizi ve toplumu kuduzdan koruyabiliriz.
Örneğin kuduz bir kurt, tilki ve çakal teması en yüksek riskli grubu oluştururken, köpek teması kuduz riski bakımından orta grupta yer almaktadır. Ancak köpekler, hala dünyanın pek çok bölgesinde özellikle gelişmekte olan ülkelerde kuduzun bulaşmasındaki en önemli aracıdır. Ülkemizde kuduza yakalanma ihtimali olan hayvan türleri; köpek, kedi, sığır, koyun, keçi, at, eşek gibi evcil hayvanlarla kurt, tilki, çakal, domuz, ayı, sansar, kokarca, gelincik gibi yabani hayvanlardır.
Kuduz olan hayvanın huyunda veya hareketlerinde değişimler, korkaklık, sinirlilik ve saldırganlık görülebilir. Genellikle şiddetli ısırma isteği bulunur. Vücudunda felçler, yutkunma güçlüğü, salya akması, kasılmalar görülebilir. Bu belirtileri gösteren hayvanlardan uzak durulmalı ve en kısa sürede İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerine haber verilmelidir.
Herhangi bir kuduz riskli hayvan teması sonrasında; en önemli adım yara bakımıdır. İyi bir yara bakımı, kuduz virüsü geçişini azaltmadaki en etkili yöntemdir. Yara bol su ve sabunla ile yaklaşık 15 dakika yıkanmasının ardından, alkol veya iyotlu antiseptik solüsyon uygulanarak derhal bir sağlık kuruluşuna müracaat edilmelidir.
Hekim tarafından kuduz aşısı yapılması uygun görüldüğünde aşıların zamanında ve eksiksiz olarak yaptırılması konusunda dikkatli olunmalıdır. Aşı programına başlanması durumunda hekim tarafından belirlenen takvime uyularak kuduz aşıları gününde yaptırılmalıdır. İlk aşı dozunun yapıldığı gün verilen Aşı Takip Kartı bir sonraki aşı günlerinde mutlaka getirilmelidir.
28 Eylül Dünya Kuduz Gününde, Kuduz kaynaklı ölümleri önlemek, kuduz riskli temasa maruz kalan kişilerin sağlık kuruluşuna başvurarak kuduz aşı ve antiserum tedavisini tam ve gününde yaptırmasını sağlamak amacıyla farkındalık çalışmaları yapılmaktadır.
Unutmayalım kuduz, hastalığının belirtileri ortaya çıktıktan sonra tedavisi mümkün olmadığından ve genellikle ölümle sonuçlandığından kuduz şüpheli hayvan teması durumunda özellikle yara bakımı ile gerekli durumlarda kuduz aşısı ve kuduz antiserumu uygulamaları hayat kurtarıcıdır.
