Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği 2019 yılı sanayi kapasite raporu istatistiklerini açıkladı. Buna göre; 2018 yılında 73 bin 303 olan kapasite rapor sayısı, 2019 yılında yüzde 3,25 artışla 75 bin 681 oldu. Bu raporların ait olduğu üretim tesislerinin yüzde 41,92’sinde 1-9 arasında, yüzde 41,14’ünde 10-49 arasında, yüzde 8,12’sinde 50-99 arasında, yüzde 6,17’sinde 100-249 arasında, yüzde 2,64’ünde ise 250’den fazla çalışan bulundu.
2019 yılında sanayi kapasite raporuna sahip tesislerde toplam çalışan sayısı önceki yıla göre yüzde 1,48 artışla 3 milyon 179 bin 754 oldu. Toplam çalışanların yüzde 5,16’sı 1-9 çalışan bulunan tesislerde istihdam edilirken, yüzde 22,80’i 10-49, yüzde 13,57’si 50-99, yüzde 22,47’si 100-249, yüzde 35,99’u ise 250 ve daha fazla çalışanı bulunan tesislerde istihdam edildi. Geçerli raporlara göre istihdamın en fazla olduğu ilk beş il sırası ile İstanbul (677 bin 474), Bursa (273 bin 871), İzmir (216 bin 397), Kocaeli (204 bin 419) ve Ankara (172 bin 585) oldu. En az çalışan bulunan son beş il sırası ile Ardahan (270), Bayburt (344), Hakkâri (415), Tunceli (748), Iğdır (762) oldu.
2018-2019 döneminde KOBİ ölçeğindeki sanayi firmalarının istihdamdaki payı yüzde 64,57’den yüzde 64,01’e düşerken, büyük firmaların payı yüzde 35,43’den yüzde 35,99’a yükseldi. 2018 ile karşılaştırıldığında 2019’de sanayide en çok istihdam artışı sağlayan şehirler; Ağrı (yüzde 48,61), Bayburt (yüzde 35,97), Muş (yüzde 31,13), Bitlis (yüzde 27,55), Kilis (yüzde 27,19). 2018 ile karşılaştırıldığında 2019’de sanayide istihdam azalışının en çok olduğu şehirler; Hakkari (-yüzde 30,72), Siirt (- yüzde 25,43), Bingöl (-yüzde 25,27), Tunceli (-yüzde 17,44), Kars (-yüzde 12,38) oldu.
Bölgeler bazında sanayi istihdamında artış; Orta Anadolu (yüzde 7,18), Ortadoğu Anadolu (yüzde 6,53) Güneydoğu Anadolu (yüzde 4,01) şeklinde gerçekleşti. Sanayi istihdam artışının en düşük olduğu bölgeler; Kuzeydoğu Anadolu (-yüzde 3,56) , Batı Marmara (-yüzde 1,30), Doğu Marmara (-yüzde 0,54) oldu. 2019 sonu itibariyle sanayi tesislerinde en çok mühendis Doğu Marmara’da çalıştı. Doğu Marmara’da çalışan 35 bin 387 mühendise karşılık, İstanbul’da 33 bin 684, Batı Anadolu’da 27 bin 836, Ege’de 21 bin 621, Akdeniz’de 9 bin 196 mühendis sanayi tesislerinde istihdam edildi. Toplam çalışanların yüzde 4,76’sını mühendis, yüzde 4,63’ünü teknisyen, yüzde 6,47’sini usta, yüzde 71,90’nını işçi, yüzde 11,14’ünü idari personel oluşturdu.
2019 sonu itibariyle sanayi tesislerinde ortalama 42,02 kişi çalıştı. Sanayi tesisi başına en çok çalışanı olan il Kırklareli (101,35) olurken daha sonra sırası ile Çankırı (100,03), Zonguldak (90,25), Tekirdağ (84,33), Bartın (81,33) illeri geldi.
2018-2019 döneminde;
Yüksek teknoloji kapsamındaki sanayi tesislerinin oranı yüzde 2,20’den yüzde 2,31’e,
Orta-Yüksek teknoloji kapsamındaki sanayi tesislerinin oranı yüzde 24,06’dan yüzde 23,41’e,
Orta-Düşük teknoloji kapsamındaki sanayi tesislerinin oranı yüzde 33,52’den yüzde 31,57’ye,
Düşük teknoloji kapsamındaki sanayi tesislerinin oranı yüzde 40,22’den yüzde 42,71’e şeklinde değişti.
2019 yılı sonu itibariyle kapasite raporlarının bin 914’ü yüksek teknoloji konularında düzenlendi. Geçerli olan kapasite raporlarına göre bin 914 kapasite raporu yüksek teknoloji ürünleri, 19 bin 421 kapasite raporu orta-yüksek teknoloji, 26 bin 189 kapasite raporu orta-düşük teknoloji ve 35 bin 424 kapasite raporu düşük teknoloji konusunda düzenlendi.
2019 yılı sonu itibariyle en çok kapasite raporu fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) konusunda yapıldı. En çok kapasite raporu yüzde 11,01 oranında fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) faaliyet grubunda düzenlendi. Daha sonra en çok kodlanan faaliyet grupları sırası ile gıda ürünlerinin imalatı yüzde 10,09, başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı yüzde 8,93, tekstil ürünlerinin imalatı yüzde 7,72, kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı yüzde 6,96 oranlarında gerçekleşti.
En az kapasite raporu düzenlenen son beş faaliyet grubu; tütün ürünleri imalatı (yüzde 0,08), diğer hizmet faaliyetleri (yüzde 0,03), balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliği (yüzde 0,02), ham petrol ve doğal gaz çıkarımı (yüzde 0,01) ve ormancılık ile endüstriyel ve yakacak odun üretimi (yüzde 0,003) olarak sıralandı.
2019 yılı sonu itibariyle en çok sanayi kapasite raporu İstanbul, en az Bayburt’ta düzenlendi. En çok kapasite raporu düzenlenen ilk beş il sırası ile İstanbul (22 bin 324), Ankara (5 bin 108), Bursa (4 bin 927), İzmir (4 bin 786) ve Konya (2 bin 852) oldu. En az kapasite raporu düzenlenen son beş ile sırası ile Bayburt (18), Ardahan (23), Hakkâri (33), Tunceli (36) Ağrı (40), oldu.
2019 yılı sonu itibariyle bin 536 yabancı sermayeli firma kapasite raporu yaptırmış oldu. Yabancı sermayeli firmaların üretim tesislerinin en çok olduğu il İstanbul (224) oldu. Daha sonra sırası ile Kocaeli (206), İzmir (205), Bursa (144) ve Tekirdağ (82) oldu. Yabancı sermayeli firmaların kapasite raporu yaptırdıkları tesislerin faaliyet grubuna göre ilk beş sıralaması fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) (168), kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı (144), kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı (144) , başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı (135) ve motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı (113) biçiminde oldu.
En çok yabancı sermayeli sanayi tesisi Almanya sermayeli
Yabancı sermayeli sanayi tesisleri sayısında 226 adetle Almanya ilk sırada yer aldı. Daha sonra sırası ile Hollanda (132), İtalya (85), Fransa (79), Amerika Birleşik Devletleri (61) geldi.
