Sağlıklı Bireyler gluten tüketmeli
Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi Diyetisyeni Banu Özbingül Arslansoyu, gluten içerikli besinlerin sağlıklı bireyler için yararlı olduğunu, çölyak gibi sağlık sorunları bulunan ve glutensiz bir hayat sürmesi gereken kişilerin ise karbonhidrat ihtiyacını pirinç, karabuğday, mısır, kinoa, baklagiller ve patates gibi besinlerden karşılayabileceklerini belirtti.
Dünyadaki en sağlıklı diyetlerin başında Akdeniz diyetinin geldiğini söyleyen Diyetisyen Banu Özbingül Arslansoyu, içeriğinde bulunan tahıl sebebiyle Akdeniz diyetinin gluten içerdiğini kaydetti. Glutensiz bir diyetin genellikle vitamin, mineral ve liften kısıtlı olduğunu söyleyen Diyetisyen Banu Özbingül Arslansoyu, diyetteki gluten kaynaklarının ayni zamanda lif, vitamin ve mineral açısından da önemli kaynaklar olduğunu ifade etti.
“Gluteni hayatından çıkaran kişilerde kalp hastalıkları riski daha yüksek”
Lif, vitamin ve minerallerin kalp hastalıklarına karşı koruyucu etkiye sahip olduğunu söyleyen Diyetisyen Banu Özbingül Arslansoyu, düşük glutenli diyetlerin kalp hastalıkları riskini arttırabileceğine dair bulgular içeren bilimsel çalışma hakkında da açıklamalarda bulundu:
“25 yıl takipli araştırmada 110 binden fazla kişinin beslenme alışkanlıkları irdelenmiş ve tam tahılları tüketmeyerek gluteni hayatından çıkaran kişilerde kalp hastalığı riskinin arttığı gözlenmiştir. Nedeni ise tam tahılların gluten dışında lif, vitamin ve mineral gibi önemli besin öğeleri için de iyi bir kaynak olması olarak açıklanmış ve diyette bu besin öğelerinin yetersiz kalmasının kalp hastalıkları riskini arttırdığı belirtilmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda araştırmacılar çölyak hastalığı olmayan bireylerde glutensiz beslenmenin teşvik edilmesini önermemektedir. Gluten arpa, çavdar ve buğday gibi tahıllar içinde bulunan doğal bir protein türüdür. Tahılın önemli ve faydalı kısmıdır. Elastik yapısıyla hamura dayanıklılık verir. Ekmeğe yapısını kazandırır. Gluten olmadan ekmek mayalanmaz ve kabarmaz. Bu yüzden genelde glutensiz yiyeceklere çiğnenebilirliğini ve lezzetini korumak için yağ ve şeker ilave edilir. Sağlıklı bireylerin gluteni kesmesine gerek yoktur.”
“Çölyak hastaları glutensiz besinler tüketmeli”
Sağlıklı kişilerin gluten içeren besinler tüketmesi gerektiğini söyleyen Diyetisyen Banu Özbingül Arslansoyu, glutenin çölyak hastalığı ya da benzer sağlık problemi olan kişiler için önerilmediğini belirtti. Çölyak hastalığının, genetik olarak yatkın bireylerde, çoğu tahıl ve tahıl ürününde bulunan glutene karşı duyarlılık sonucu gelişen, genellikle emilim bozukluğuyla seyreden, ince bağırsakta karakteristik lezyonlar yapan, glutensiz diyetle klinik düzelme gösteren otoimmün bir hastalık olduğunu söyleyen Diyetisyen Banu Özbingül Arslansoyu, tüketilen gıdaların vücut tarafından emilmediğini, bu durumun da bireyde karın ağrısı, gaz, şişkinlik, ishal, kilo kaybı, vitamin ve mineral eksikliği gibi bir takım sağlık sorunlarına neden olduğunu söyledi.
Başlıca glutensiz karbonhidrat kaynakları; pirinç, karabuğday, mısır, kinoa, baklagiller ve patates
Çölyak hastalarının glutensiz besin tüketimine dikkat etmesiyle bağırsak yapısının iyileştiğini ifade eden Arslansoyu, bu hastalarda vücudun ihtiyaç duyduğu vitamin, mineral ve lif ihtiyacının karşılanmasına yönelik ise şu önerilerde bulundu:
“Pirinç, karabuğday, mısır, kinoa, baklagiller ve patates glutensiz karbonhidrat kaynaklarıdır. Özelliklede Çölyak hastası olan kişiler sıklıkla karbonhidrat grubundan bu besinleri tüketebilirler. Listeyi daha da genişletecek olursak, pirinç ve pirinç unundan yapılan tatlılar, mısır unu, nohut unu, bezelye, soya, tüm sebzeler, meyveler, et, tavuk, balık, yumurta, kuru yemişler, süt, yoğurt, peynir, ayran, şeker, bal, pekmez, zeytin, zeytin yağı, ayçiçek yağı, mısır yağı, soya yağı, kanola yağı, sebze çorbası, et ve tavuk sularıyla hazırlanmış çorbalar da bu listeye dahil edilebilir.”
Gluten içeren karbonhidrat kaynakları
Gluten içerikli besinler hakkında bilgiler de veren Diyetisyen Arslansoyu, gluten içeren besinlerin çok çeşitli olduğunu, buğday ve çavdar unu ile yapılmış her türlü yiyecek, bulgur, makarna, şehriye, erişte, kuskus, bisküvi, simit, dondurma külahı, pide, pizza, tarhana, irmik, börek, kraker, pasta, çörek ve yulaf gibi yiyeceklerin gluten yönünden zengin olduğunu vurguladı.
