İstanbul’daki barajların doluluk oranları, son 10 yılın en düşük seviyesi düştü. Barajlarda suların çekilmesiyle birlikte İstanbul’da yağmur bombası uygulaması tekrar gündeme geldi. İstanbul Teknik Üniversitesi Meteroloji uzmanı Prof. Dr. Profesörü Orhan Şen, “Yağmur bombası atıldığında yüzde 30 yağış artırım yapabilirsiniz ve bu çok büyük bir miktar” dedi.
İstanbul’da hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi ve yağışsız geçen ayların ardından barajlardaki doluluk oranları son 10 yılın en düşük seviyesine kadar düştü. İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ) verilerine göre İstanbul’da barajların doluluk oranları, yüzde 21 seviyesine kadar indi. İstanbul’daki olası su sıkıntısını gidermek için yağmur bombası çözüm olarak tekrara konuşulmaya başlandı. Bu konuda açıklamalarda bulunan İstanbul Teknik Üniversitesi Meteroloji Profesörü Orhan Şen, yağmur bombası kullanılırsa yüzde 15 veya yüzde 30 arasında yağış artırımı yapabileceğini ve yüzde 30’un çok büyük bir su miktarı olduğunu ifade etti. Ayrıca İstanbul’un bir yıllık toplam yağışının 750 kg civarında olduğunu söyleyen Şen, bu sene ise 500 kg civarında düştüğünü ve İstanbul’un kuraklığa girdiğini belirtti.
“Yüzde 15 veya yüzde 30 arasında yağış artırım yapabilirsiniz”
Pro. Dr. Şen, “Yağmur bombası ismi çok eskide kaldı. Yağmur bombası ismini kullanmıyoruz burada yağış artırımını kullanıyoruz. Yağış artırım projesi olarak dünyada bu şekilde anılıyor. Türkiye’de de bu şekilde anılmasında fayda var. Çünkü olmayan bir şeyi yapmıyoruz. Olan bir şeyi artırmaya çalışıyoruz. Fişek atarsınız bir dağ yamacından, roketle atılır ve orada patlatılır. İşte yağmur bombası ismi oradan geliyor. İstanbul’da, Ankara’da yapmaya kalkarsınız o metodu kullanamazsınız. Ne yapacaksınız bir uçak olacak. Uçak kanatlarına aletler takılacak, bir de o fişekler takılır. Pilot bir düğmeye basarak kaç tane fişek atmak istiyorsa onu yakar ve arkasında duman şeklinde çıkar, o çıkanlar da gümüş iyodür tanecikleridir. Genellikle bulutun cinsine bağlı olarak yüzde 15, yüzde 30 arasında yağış artırım yapabilirsiniz. Yüzde 30 çok büyük bir miktar aslında İstanbul’un bir yıllık toplam yağışı 750 kg civarındadır. Şimdi bu seneki 500 kg civarında. Yani kuraklığa girdik İstanbul’da. Bunlar geçici çözümlerdir kuraklığa kalıcı bir çözüm değildir. Bunun yerine su kaynaklarını iyi kullanmak, iyi yönetmek ve suyun planlamasını yapmak lazım” dedi.
“Barajlar yüzde 10’un altına düştüğünde suyunuz bitti demektir”
Yağmur bombasının bu zamanlarda atılabileceğini söyleyen Şen, “Türkiye’de yapılır mı evet yapılır, başarılıda olur. Bu işi bilim adamları ve teknisyenler yapabilirler. Hatta ve hatta bu tür uçaklar Türkiye’de var. Bizdeki bir havaalanında oraya koğuşlandırılır. Yağmurlu kış mevsiminde yapılır. Dünyada yapılıyor hem tarımsal açıdan da yapılıyor. Sadece İstanbul olarak değil. Bunu iki, üç tane uçak ile Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu yerlerde yapılır. Bu bir kesin çözüm değildir. Barajlar yüzde 10’un altına düştüğünde suyunuz bitti demektir. Çünkü dip suyu vardır ve o suyu alamazsınız. Hem pompa yeterli değildir, hem de orada canlılar vardır. Şu anda yüzde 20 civarında barajlar İstanbul için konuşuyorum. Yapılırsa yani bu zamanlarda yapılabilir veya sene içinde programlama yapılabilir. Otururuz da yaparız da. Çünkü daha önce de İstanbul’da, Ankara’da, İzmir’de yapıldı ve başarılı olundu. Yerli ve milli olarak yapılması lazım. Bir yağmur artırım projesinde bir buluta çıktığınız zaman en fazla üç veya beşte yağmur dileği atarsınız ki 20 şer gramdan yani 100 gramı bile geçmez neredeyse yani gümüş iyidir çevreye zarar düşünürsek hiç önemli değil fotoğrafçılıkta çok daha büyük miktarda kullanılmakta zaten” şeklinde konuştu.
