Bilecik’in Söğüt ilçesinde Ertuğrul Gazi tarafından yaptırılan ve bahçesinde Osman Gazi’nin sünneti yapılan ve nikahı kıyılan Kuyulu Mescit’i yenileme çalışmaları başladı. 
Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Bey’in babası Ertuğrul Gazi’nin ilk çadır kurduğu Söğüt’te yaptırılan Ertuğrul Gazi Mesciti, içinde kuyu bulunduğundan halk arasında ’Kuyulu Mescit’ diye de anılıyor. Bilecik İl Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından yenileme çalışmalarının hızla devam ettiği mescit peyzaj düzenlemesi ile aslına uygun olarak yeniden yaşatılacak. 

"Ertuğrul Gazi mescidi buraya yapmakta ısrarcı oluyor ve ilk Osmanlı Meclis Kararını çıkarttırıyor" 
Ertuğrul Gazi Mescidi İmam Hatibi Yılmaz Zeybek, Kayı Aşiretin ilk bölgeye geldiklerinde mescidin bulunduğu alanda Ertuğrul Gazi’nin otağının kurulduğu anlatarak, "Kayılar buraya İpek yolu dediğimiz Eskişehir istikametinden giriş yapıyorlar. Hakim tepeden Söğüt’te baktıklarında Söğüt iki mahalle şu anda bulunduğumuz mahalle Rum Mahallesi, karşı tarafta da Germiyanoğulları’ından kalma azınlık bir Müslüman grup yaşamakta ve o mahallede Müslüman mahallesi. Ertuğrul Gazi ve beraberindekiler Rum Mahallesi yerleşmeye karar veriyorlar. Fakat bu mescidin arsasını bakımlı görünce bir sahibinin olduğunu düşünüyorlar. Ertuğrul bey sahibinin bulunmasını istiyor. Sahibi Rum bir kadınmış ve akçe karşılığı Rum kadından da bu arsayı satın alıyor. Çadırlar kurulduktan bir süre sonra karşıdaki mahalledeki Müslümanlar Kayıları ziyarete geliyor. Ziyaret esnasında bu mescit yapımı gündeme geliyor Ertuğrul Bey bunu düşündüğünü fakat buraya yapmayı düşündüğünü söyleyince aralarında bir tartışma çıkıyor. Çünkü karşıdan gelen Müslümanlar bu mescidin haliyle Müslüman mahallesine yapılmasını istiyor. Ertuğrul Bey de buraya yapmakta ısrarcı oluyor ve ilk Osmanlı Meclis Kararını çıkarttırıyor. ’Kayı boyu beyimizin küçükte olsa yapımını tahayyül eylediği bu mabedin Rumların en cazip arsası olan buraya yapılması acilen elzem ola’ şeklindeki bu yasasını çıkarıp 1281 yılından önce kıble istikametinden ilk kazmayı vurmak suretiyle Ertuğrul Bey bu inşaatı başlatıyor" dedi. 

"Ertuğrul Bey suyu 3 gün kendisi içiyor 3 gün atına içiriyor" 
Ertuğrul Gazi Mescidi İmam Hatibi Yılmaz Zeybek, Kayı Aşiretinin mescidin inşaatına başladığında iyice buraya yerleştiklerini anlatarak, "Bu duruma Rumlarda hazımsızlık iyice had safhaya çıkıyor ve bir kahin bulup o zaman içme kaynağı olan Söğüt deresini zehirliyorlar, içenler hastalanmaya başlıyor. Temiz su ihtiyacı ortaya çıkınca bey olmak kolay değil herkes Ertuğrul Bey’e bakıyor bize temiz bir su getirsin diye. Ertuğrul Bey içerde tam vaaz kürsüsünün olduğu yerde hem düşünceli hem dinlenir olduğu bir esnada kuyu tam karşısında o zaman bahçe orası, yetişkin insan bileği kalınlığında bir ağaç görüyor bu ağaç böyle yeşilse bunun ince kökleri suyu bulmuştur burada su vardır düşüncesiyle Alpleriyle beraber kuyunun olduğu yeri kazıyorlar ve 16’ncı metrede suyu buluyorlar. Fakat suyun durumu belli değil zehirli olabilir bugün ki laboratuar ortamı da yok bu yüzden Ertuğrul Bey suyu 3 gün kendisi içiyor 3 gün atına içiriyor ve her hangi bir zehirlenme durumu olmadığı için Müslüman Gayrimüslim gözetmeksizin suyu herkes içiyor. Halkı buradan evlere su taşıyor burada abdest alıp namazını kılıyor" dedi. 

"Osman Gazi’nin sünnet olduğu, nikâhının kıyıldığı ve kılıç kuşandığı bir mescit" 
Ertuğrul Gazi Mescidi İmam Hatibi Yılmaz Zeybek, mescidin Osman Gazinin sünnet olduğu, nikâhının kıyıldığı ve kılıç kuşandığı bir mescit. Vakıflar Genel Müdürlüğümüz tarafından, Bursa Bölge Müdürlüğümüz tarafından şuanda gördüğünüz gibi restorasyonu yapılıyor. İnsanlar buraya Osmanlının ruhunu arayarak geliyor bizde bunu düşünerekten gerekli girişimlerimizi de yaptık, resmi işlemlerimizi yaptık kabul gördü. Gördüğünüz gibi şu anda eski hale gelmesi için restore edilmekte. 14 ay gibi bir sürede restore edilecek inşallah" dedi. 

"13. Yüzyıl’da Ertuğrul Gazi tarafından bu bölgeye kazandırılmış ilk mescit olarak hala günümüze kadar ulaşmıştır" 
Bilecik İl Kültür Turizm Müdürü Serkan Bircan ise mescidin çok büyük önem arz eden unsurları taşımakta olduğunu anlatarak, "Şu an tarihi bir dönüm noktasında bulunuyoruz. Ertuğrul Gazi hazretleri Söğüt ilçemizde dört yüz çadırla dört kıtaya altı asır hak adalet ve hoşgörü dağıttığı şanlı Osmanlı devletinin kurulduğu bir mekândayız. Bulunduğumuz alanda arkamızda duran kuyulu mescit olarak bilinen ve 13’üncü yüzyılda Ertuğrul Gazi tarafından bu bölgeye kazandırılmış ilk mescit olarak hala günümüze kadar ulaşmıştır. Ertuğrul Gazi hazretlerinin bulunmuş olduğu yurt edindiği Söğüt’te gayrimüslimlerle beraber yaşamakta. Tabi ikilli ilişkileri arttırmak adına en büyük etken burada su ilk önce bu alana kuyu açarak Müslümanların haricindeki gayrimüslimlerin bu anlamda ilk kendisi ve atının suyu denemesinden sonra bu alana suyu kazandırmış. Bu alan aynı zamanda Osmangazi hazretlerinin sünnet olduğu ve nikâhının kıyıldığı alandır. Vakıflar Bölge Müdürlüğümüz tarafından camimizin tarihi görüntüsü yeniden kazandırılıyor. Şu an yüzde ellisine ulaşmış olan çalışma tamamlandığında tarihi görüntüsüne tekrar yeniden kazandırılacak. Alanda tabi ki peyzaj ve yeni dekorasyon düzenlemeleriyle birlikte aynı görünümünü tekrar kazanmış olacak" dedi.