Geçen sene Dünya genelinde yaşanan orman yangını felaketleri 40 milyon hektarlık yeşil alan kaybına neden olurken, Türkiye’de ise son 5 yılda yangınlar nedeniyle zarar gören yeşil alan kayıpları yüzde 76 artış gösterdi. Orman yangınlarına karşı etkili çözüm arayışına cevap ise akıllı orman kapsülleri oldu. Türk mühendisler tarafından geliştirilen kapsüller ilk olarak Kanada’dan ilgi gördü.

Yaz aylarının gelmesiyle birlikte, orman yangını tehditleri de artıyor. Geçen yıl dünya genelinde 250 bin orman yangını gerçekleşti ve bunların sonucunda 40 milyon hektar yeşil alan yok oldu. Her yıl ortalama 10 bin hektar yeşil alanın zarar gördüğü Türkiye’de ise Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre, son 5 yılda yangınlar nedeniyle zarar gören yeşil alanların yüzde 76 oranında arttığı görülüyor. Bu tablo karşısında harekete geçen nesnelerin interneti (IoT) çözümleri üreticisi NetOP Teknoloji, orman yangınların erken tespitini sağlamak için yapay zeka destekli çözüm geliştirdi.
Avrupa genelinde elde ettiği başarılarla dünyaca ünlü teknoloji StartUp’larının arasında yer alan ve Detaysoft’un yatırımcısı olduğu yüzde 100 yerli şirket NetOP Teknoloji’nin geliştirdiği Akıllı Orman Kapsülü Yangın Önleme Çözümü, Kanada Orman Bakanlığı tarafından geniş ormanlık alanlarda kullanılacak.

Akıllı kapsül, ormandaki sıcaklık, karbondioksit ve dumanı ölçüyor
Akıllı kapsüller, sensörleri aracılığıyla topladığı verileri yapay zeka yardımıyla işleyerek yangın risklerinin önceden belirlenmesini ve orman kayıplarının engellenmesini hedefliyor. Sensör temelli IoT teknolojilerden yararlanılarak hayata geçirilen akıllı orman kapsülleri, yangının çıkar çıkmaz yayılmadan fark edilmesini sağlamak üzere, birbirleriyle mesajlaşarak, yangının çıktığı noktayı GPS koordinatları ile kontrol merkezine haber veriyor, böylece yeşil alan kayıplarının önüne geçmeye odaklanıyor.
Ormanlık alanlara yerleştirilen kapsüller barındırdıkları GPS, karbondioksit, sıcaklık, duman ve rüzgar sensörleri sayesinde olası bir yangın durumunda yangının içerisinden gerçek zamanlı veriler sunarak hem yangın riskinin boyutu ve yönü konusunda analizlerin yapılabilmesini hem de ekiplerin en doğru nokta ya da noktalara müdahale edebilmesini sağlıyor.

Helikopterden atılarak ormanlık alanlara yerleştiriliyor
5 yıllık bir Ar-Ge çalışması ile geliştirilen orman kapsüllerinin en sarp ve yüksek noktalarda dahi verimli bir şekilde çalıştığını belirten Detaysoft Genel Müdürü ve NetOP Teknoloji Yönetici Ortağı Alkin Aksoy, "Helikopterlerden ormanlık alanlara atılabilecek kadar dayanıklı olan kapsüller, güneş enerjili ve on yıllık pil ömrü ile uzun yıllar hizmet verebilecek bir teknoloji ile kullanıma hazır. Anlık olarak ormandaki sıcaklık ve karbondioksit seviyesi ölçülerek yapay zekâ desteğiyle yangın riskini ortaya koyuyor. Olası bir yangın durumunda ise duman ve rüzgar sensörleri yangının boyutu ve gidişatıyla ilgili ekiplere bilgi aktarırken GPS sensörü yangına müdahale için gerekli net konumu aktarıyor. Hedefimiz, bu uygulamayı Türkiye ve dünyada yaygınlaştırarak doğanın korunmasına katkı sunmak." şeklinde konuştu.

İlk olarak Kanada’da kullanılacak
Akıllı orman kapsüllerinin ilk olarak Kanada’da devlet destekli yürütülen, Avrupa büyüklüğündeki bir alan için kullanılacağını aktaran Alkin Aksoy, "Orman yangınları yalnızca Türkiye’nin değil, tüm dünyanın mücadele ettiği bir tehlike. Bu tehlikenin önüne geçilmesi ve ormanların korunması için ise ne yazık ki insan gücü tek başına yeterli olmuyor. Bu noktada IoT teknolojileri ihmal ve yetersizlerinin önüne geçmede büyük avantaj sağlıyor. Akıllı orman kapsüllerini ilk olarak Kanada Orman Bakanlığı kullanmayı planlıyor. Dileğimiz Türkiye’de ve dünyanın diğer ülkelerinde de bu teknolojinin aynı yaygınlıkta kullanılmasını sağlayarak yangınları önlemek." dedi.

Sensörlerden elde edilen veriler açık kaynaklı olarak sunulacak
Akıllı orman kapsülleri, yalnızca yangınların erken tespitinde ve müdahale evresinde değil, elde edilen verilerin akademik çalışmalarda kullanılmasına da fırsat tanıyacak. Sensörlerin topladığı düzenli veriler, bulut sistemde depolanarak üniversitelerin, bağımsız araştırmacıların ve kar amacı gütmeyen doğa koruma kuruluşlarının araştırmalarına da açık kaynak olarak sunulacak. Bu sayede iklim değişikliği ve küresel ısınmaya ilişkin araştırmalar gerçek zamanlı veriler ile desteklenecek.