Müteahhitler mücbir sebep savunması yapabilecek

Kamu ihalelerinde iş alan müteahhitler (yükleniciler), ihalesini aldıkları işlerin sözleşmeye uygun olarak tamamlanması konusunda salgın sebebiyle zorluk yaşamaları hâlinde ilgili idareye başvurarak mücbir sebep savunması yapabilecek.

Koronavirüs (kovid-19) salgını, her yeni gün yeni yasal düzenlemeleri de beraberinde getiriyor. Bunlardan biri de geçtiğimiz gün Kamu İhale Kanunu hakkında Cumhurbaşkanlığınca yayımlanan genelge oldu. Genelgeye göre, kamu ihalelerinde iş alan müteahhitler (yükleniciler), ihalesini aldıkları işlerin sözleşmeye uygun olarak tamamlanması konusunda salgın sebebiyle zorluk yaşamaları hâlinde ilgili idareye başvurarak mücbir sebep savunması yapabilecek.
Yapılan bu düzenlemenin konut sahipleri için mağduriyete yol açabileceğinin altını çizen Sözleşme Hukuku Uzmanı Doç. Dr. Umut Yeniocak, "Müteahhitlere tanınan bu imkân sadece kamu ihalelerini değil; özel inşaat sözleşmelerini de yakından ilgilendiriyor. Örneğin; kentsel dönüşüm kapsamında müteahhitle anlaşma yapan konut sahiplerinin, inşaatı zamanında teslim alma ihtimalleri oldukça düşük hale gelmiştir." dedi.

Konut sahiplerinin inşaatı zamanında teslim alma ihtimalleri oldukça düşük
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Sözleşme Hukuku Uzmanı Doç. Dr. Umut Yeniocak, "Başvuruda bulunan müteahhitler, idare tarafından haklı görülmesi hâlinde, herhangi bir dava açmaya gerek olmaksızın örneğin inşaat sözleşmelerinde inşaatın tamamlanması için ek süre alabilecek ya da sözleşmeyi feshedebilecekler. Kentsel dönüşüm kapsamında müteahhitle anlaşma yapan konut sahiplerinin, inşaatı zamanında teslim alma ihtimalleri oldukça düşük hale gelmiştir diyebiliriz. Birçok inşaat projesinde müteahhitler bu Genelge’ye dayanarak ek süre ya da fesih hakkını gündeme getirecek. İnşaatın geç teslim edilmesi halinde cezai şart uygulanacağı sözleşmede yazılı olsa bile, konut sahipleri bu haklarını ileri süremeyecek." ifadelerini kullandı.

Gecikmenin neden kaynaklandığına dikkat edin
Bu durumun kötüye kullanılmasını önlemek için müteahhitle anlaşma yapan kişilerin, inşaatta yaşanan gecikmenin salgından kaynaklanıp kaynaklanmadığına dikkat etmeleri gerektiğini altını çizen Yeniocak, "Söz konusu aksamaların veya gecikmelerin salgına bağlı olmadığı iddiasındalarsa, müteahhitlerin ek süre ya da benzeri taleplerini kabul etmek zorunda değiller." dedi.

Müteahhitlerin başvurusunun sonuçlanması hangi şartlara bağlı?
Genelge’ye göre başvurunun olumlu sonuçlanabilmesi için şu üç şartın bir arada bulunması gerekiyor;
- Zor duruma düşmüş olmasında yüklenicinin kendi kusurunun bulunmaması, durumun salgından kaynaklı olması,
- Salgın sebebiyle ortaya çıkan olağanüstü durumun yüklenicinin sözleşmeden doğan borcunu yerine getirmesini engelleyecek nitelikte olması,
- Yüklenicinin ortaya çıkan bu zor durumu bertaraf edecek gücünün bulunmaması