Gıda israfına dikkat çekmek ve küçük yaşlardan itibaren çocuklara küresel sorunlarla ilgili farkındalık kazandırmak için Birleşmiş Milletler Tarım ve Gıda Örgütü (FAO) ve Uluslararası Gıda İsrafı Koalisyonu (IFWC) iş birliğiyle geliştirilen "School Gardening & İyilik Yap: Gıdanı Koru!” temalı eğitim programı ilkokul kademesinde uygulanmaya başladı.
Küresel iklim değişikliği ve artan nüfus dünya genelinde sağlıklı gıdaya erişim oranlarını ciddi biçimde düşürüyor. Yapılan hesaplara göre 2050 yılında gıda sorunu yaşanmaması için üretimin yüzde 70 oranında artırılması gerekiyor. Birçok uzman bütün dünyayı etkileyecek kuraklığın yaklaştığını vurguluyor. Bunun yanı sıra dünyada her yıl yaklaşık 1,3 milyar ton gıdanın ya kaybedildiği ya da israf edildiği biliniyor. Bu durum yaklaşık 815 milyon kişinin kronik kötü beslenme ve 2 milyardan fazla kişinin ise mikro besin eksikliğiyle karşı karşıya kalmasına neden oluyor. Bu bilinçle hareket eden Türkiye’nin lider eğitim kurumlarından Bahçeşehir Koleji, “School Gardening & İyilik Yap: Gıdanı Koru!” eğitim programını başlattı.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Uluslararası Gıda İsrafı Koalisyonu (IFWC) iş birliğiyle ilk ve ortaokullar için gıda israfının azaltılmasına yönelik geliştirilen "School Gardening & İyilik Yap: Gıdanı Koru!” temalı eğitim setini ilkokul kademesinde kendi eğitim içerikleriyle bütünleştiren Bahçeşehir Koleji, projenin tanıtımını 22 Nisan Cuma Günü Etiler Kampüsü’nde gerçekleştirdi. Tanıtım toplantısına Bahçeşehir Koleji Genel Müdürü (TBC) Özlem Dağ, Bahçeşehir Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Şirin Karadeniz ve FAO Türkiye Temsilci Yardımcısı Dr. Ayşegül Selışık’ın yanı sıra Bahçeşehir koleji öğrencileri ve velileri de katıldı. Bahçeşehir Koleji ilkokul öğrencileri arasında gerçekleştirilen "Gıdanı Koru Slogan ve Pankart Yarışması" Ödül Töreni’nin ardından bahçedeki tarım alanına tohum ekimi yapıldı. Sonrasında ise FAO Destekçisi, Beslenme Uzmanı Dilara Koçak 2 ve 3’üncü sınıf öğrencilerine Temiz Tarım ve Sağlıklı Beslenme konulu bir eğitim verdi.
Çocuklar israfa karşı farkındalık geliştiriyor
Kurum olarak sürdürülebilir dünya kavramını önemsediklerini belirten Bahçeşehir Koleji Genel Müdürü (TBC) Özlem Dağ, “Bu kavramın da en önemli unsuru sürdürülebilir çevre. Bugün de kurum olarak Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve Uluslar Arası Gıda İsrafını Önleme Koalisyonu ile birlikte bir programın tanıtımını yaptık. School Gardening & İyilik Yap: Gıdanı Koru!” eğitim modelini İlk kez kurumumuzda uygulamaya koyuyoruz. Çocuklarımızın Anadolu gibi önemli, verimli topraklarda yetişen gıdaların tohumdan sofraya geliş sürecine tanıklık etmelerini, gıdanın israf edilmemesinin iklim değişikliğine ne kadar etkide bulunduğunu öğrenmelerini ve bu farkındalığın gelişmesini önemsiyoruz. Aynı zamanda bu üretim sürecini görmeleri, dahil olmaları, gıdaların nasıl korunacağından nasıl yiyecek olarak tüketileceğine kadar tüm süreci öğrenmeleri ve bu kazanımlarla birlikte davranışı alışkanlığa dönüştürmelerini önemsiyoruz.” dedi.
“Bireysel davranış değişikliği ile israf önlenebilir”
Gıda israfının bütün dünya için büyük bir problem olduğunu ifade eden Dağ, “İsraf konusunda en önemli adım sanayi, toplu üretim ve tüketim konusudur. Ancak, bireysel farkındalığın da ne kadar önemli olduğunu çok iyi biliyoruz. En yakın örnek aslında Sayın Emine Erdoğan’ın hamiliğini yaptığı Sıfır Atık Projesi. Farkındalıkla ve bireysel davranış değişikliği ile çok kısa sürede ne kadar yol kat edildiğini gördük. Bizim de bu bireysel davranış değişikliği ve farkındalık en önemsediğimiz konulardan biri. Bugün onun için buradayız. Bugün ‘Dünya Günü.’ Böyle bir etkinliği Dünya Günü’nde gerçekleştiriyoruz. Bu mutluluğu yaşıyoruz” diye konuştu.
“Çevrenin sürdürülebilirliğine önemli katkı sunuluyor”
Çevrecilik konusunda öğrencilerin bilinç kazanması için yapılan aktivitelerin önemli olduğunu söyleyen Dağ, “Karbon ayak izinin azaltılması, su, atık, yerel tarım ve yerel üretim, temiz gıda üretimi ve israf gibi konulara bir bütün olarak baktığımızda çevrenin sürdürülebilirliği ve dünyanın sürdürülebilirliği anlamına geliyor. Okul öncesinden liseye kadar olan tüm süreçte bu farkındalığın kazanılması, bu bilgi ve birikimin oluşması, olumlu davranış değişikliğine ve bütün bunlar da topyekûn olarak düşündüğümüzde çevrenin sürdürülebilirliğine önemli katkı sunuyor” şeklinde konuştu.
“Çocuklar topraktan tabağa kadarki her aşamayı gözlemliyor”
Çocuklara küresel sorunlarla ilgili farkındalık kazandırmanın çok önemli olduğunu hatırlatan FAO Türkiye Temsilci Yardımcısı Dr. Ayşegül Selışık, “School Gardening & İyilik Yap: Gıdanı Koru! programı çocuklarımızın doğayla tanışması, doğanın, yediği besinlerin toprakta yetiştiğinin farkına varması için geliştirilmiş bir program. Öncelikle doğayla, çevreyle, iklimle ilgili bilincin geliştirilmesini hedefliyor. Burada yaptığımız aktivitede ve okul eğitiminde çocuklarımız bu programı yürütüyorlar. Kendi fidelerini toprağa dikip, toprakta onun yetişmesini ve ürün vermesini yani topraktan tabağa kadarki gıda zincirindeki her aşamayı gözlemliyorlar. Gözlemlerken de aynı zamanda katkıda bulunuyorlar. Amaç burada mümkün olduğunca marketteki gıdanın nerden geldiğini eğitimlerle göstermektir. Bir domates nerden alınır dendiğinde marketten değil de topakta, emekle üretildiğinin farkında olmalarını istiyoruz. Bir fideyi toprağa diktiklerinde ilk adımı atmış olacaklar. Sonra ürünü ellerine aldıklarında kendi ürettikleri ürünün tadına bakacaklar. Bu mutluluğu da yaşayacaklar” ifadelerinde bulundu.
“İsrafın ekonomik maliyeti 1 trilyon doları buluyor”
Dünyada üretilen gıdanın üçte birinin israf ya da kayıp olduğunu belirten Selışık, “Kayıp dediğimiz konu tohumun toprağa düşerken ve sonraki aşamalarda doğal afetler gibi etkenlerle yok olmasıdır. Markete kadar sorunsuz ulaşan gıdanın alınıp, tüketilmemesi ise israf oluyor. Gelişmekte olan ülkelerin yüzde 17’sinde gıdanın kaybını, gelişmiş ülkelerde de israf edildiğini görüyoruz. Bunun ekonomik maliyeti 1 trilyon doları buluyor. İsraf edilenlerin yalnızca yüzde birini koruyabilsek dünyada açlıkla mücadele eden insanları çok rahat doyurabiliriz. Bunun yanı sıra FAO olarak Türkiye’de ulusal eylem planını hazırladık. Bu on yıllık planı bölgesel bir projeye dönüştürdük. Bu projede Türkiye Orta Asya ülkelerine örnek olacak. Amacımız gıda kayıplarının sektörel analizini gerçekleştirmek. Tüketicinin de bu konuda farkındalığını artırmaktır” dedi.
