Milli Mücadelenin karargahı Kocaeli Ansiklopedisinde

Kent kültürünü, sanatını, şehre damga vurmuş isimlerini, simgelerini, sembollerini, hatıralarını, hafızasını ve bu şehre dair her şeyi içine alan Kocaeli Ansiklopedisinde, Beşdivanlı Rıza Bey Konağı’na da yer verildi.
Marmara Depreminde hasar gören ve mülk sahipleriyle yapılan görüşmelerin ardından kamu yararına kullanılması üzere bedelsiz olarak bağışlanan Beşdivanlı Rıza Bey Konağı, Büyükşehir Belediyesi tarafından gerçekleştirilen rekonstrüksiyonla eski görkemine kavuştu. Yapının üstündeki kitabeye göre 1892/93 yılında Rıza Bey’in babası Kocabaşoğlu Yusuf Ağa tarafından yaptırılan konak, Milli Mücadele yıllarında Taşköprü yöresi ve çevresindeki Milli Müfreze’nin kurucusu olan Beşdivanlı Rıza Bey tarafından karargah olarak kullandığından "Beşdivanlı Rıza Bey Konağı" adıyla anılıyor. Derince ilçesinde bulunan ve Büyükşehir Belediyesi tarafından 2019 yılında aslına uygun olarak yeniden inşa edilen konak, gerek Milli Mücadele dönemi tarihi, gerekse Kocaeli’nin yerel tarihinin tanıtılmasına önemli katkılar sağlıyor.
130 metrekare taban alanına yapılan ve 19’uncu yüzyıl Türk mimarisi özelliği taşıyan iki katlı tarihi konağın iç ve dış cephelerinde Kocaeli’de nadir bulunan kalemişi süslemeler göze çarparken, yapının güneybatı cephesinde bulunan ana giriş kapısı çift kanatlı olarak yer alıyor. Güneydoğu cephesinin kerpiç sıva diğer bölümlerinin ise yalı baskı, ahşap kaplama olan konağın balkonlarında ise leylek, deve, at gibi farklı figürlerin kompozisyonları kök boyalarla yapılan kalemişi süslemelerle dikkat çekiyor. Yapının dış cephesinde görülen kalemişi süslemeler Kocaeli bölgesinde sivil mimarlık örneği yapılarda çok nadir görülürken, bugüne ulaşan tek örnek olma özelliğini taşıyor. Güneydoğu cephesindeki odalarında ocak ve dolapların yer aldığı tarihi konağın tavanları ahşap süslerden oluşurken kuzeydoğu köşesindeki bulunan odanın duvarındaki Ayasofya Camisi’nin tasviri göze çarpıyor.