Medine-i Münevvere’de Peygamber Efendimizin bizzat bulunduğu, hatıraları olan mekanların hikayesi "O’nun Anılarıyla Medine’yi Yaşamak" kitabında toplandı.
Medine-i Münevvere’de yaşayan Türk araştırmacı ve rehber Mahmud Sami Tayla kaleme aldığı eserde, Peygamber Efendimiz Hazreti Muhammed’in (sallallahü aleyhi vessellem) hatıraları olan mekanların hikayesini tek tek araştırıp kitabında topladı. Büyük bir eksikliğin tamamlandığı kitapta, bahsi geçen mekanların, bizzat tozunu yutarak inceleyen Tayla, Efendimizin esintileri olan mekanların detaylarını, okuyucuların gönül dünyasına sundu.
"O’nun Anılarıyla Medine’yi Yaşamak" isimli kitabına Mescid-i Nebi’den başlayan Mahmud Sami Tayla, Kubbet-ül Hadra ve Hücre-i Saadet hakkında gün yüzüne çıkmayan bilgileri verip, adım adım mübarek mekânı anlatıyor.
Mihrabı Nebi’nin ardından söz Üstüvane-i Muhallaka (muhallaka direği) Üstüvane-i Vüfud, Üstüvane-i Serir, Üstüvane-i Tevbe ve Hares sütununa geliyor. Sonra mescidin hudutları, Hazret-i Aişe sütunu, Efendimizin minberi şerifleri, Mihrab-ı Hazret-i Osman, Eshab-ı Suffe, Gurfe-i halife, müezzin mahfili genel ve detay resimlerle gösteriliyor. Ardından pencere ve kapılar sıralanıyor. Babu EsSıddık, Babu Cibril, Bab-ı Rabta, Bab-ı Ömer, Bab-üs Selâm, Bab-ı Tevessül, Babür Rahme ve sonra musalla. Ardından şimdi bir kısmı kayıp olan, bir kısmı da aslından koparılan mescidler işleniyor. Medine’deki bahçeler, su kuyuları, hurmalıklar ve tarihi mezarlıklarda kitapta yerini alıyor.
Kitapta yer alan diğer mübarek mekanlar şunlar:
"Cennet-ül Baki Kabristanı, Hazret-i Osman, Fatıma bint-i Esed, İmam-ı Malik ve Ehli Beyt’in mezarları. Peygamber Efendimizin kızları, torunları ve Ezvac-ı tahirat (hanım efendileri). Rume Kuyusu, Eris, El-İhin, Gars kuyuları. Buusa, Budaa, Haa. Medine dağları Uhud ve kardeşleri Cumma Ümmü, Ayr, Aynenyn, Teyyeb, Sevr, Sel, Hamra-ül Esed, Enum, Suley ve Seniyyet-ül veda. Medine vadileri Akik, Ranuna, Mükeymin Buthan, Zat-ül Ceyş, Beyda, Zül Hüleyfa, Uhud, Hendek. Sahabe mescidleri, okçular tepesi, şehitlikler. Eyyûb Sultan hazretlerinin nurlu evinin yeri. Ambariyye Osmanlı garı, Urve bin Zubeyr Kasrı ve diğerleri."
Hacca ilk defa gelenlerin çevresini tanıyıncaya kadar sürenin dolması sebebiyle bu kitabı yazdığını belirten Tayla, "Hacca gelenler doyamadan döner, hasret kalırlar. Halbuki mekanları ve kıssaları bilseler vakitlerini daha dengeli kullanır, daha fazla feyz alırlar. Bazen de otelinizin yanı başındaki mescidin menkıbelerini bilemeyebilirler. Mekân olduğunu, üzerinden yürüyüp geçtiğiniz halı parçasında annelerimizden birinin evi bulunduğunu döndükten sonra öğreniyorsunuz. Ah oradayken bilseydim diyorsunuz, canınız sıkılıyor" dedi.
Hendek savaşı sırasında Peygamber Efendimizin bulunduğu, her gece dinlendiği, zikrettiği, gizlendiği bir yarık da kitapta yer alıyor. Muaz bin Cebel hazretlerinden nakledildiği bilgilere göre, Hendek savaşının geçtiği dağın arkasında yer alan küçük mağarada yaşananlar da kitapta yer alıyor. Secde Mağarası ismi verilen alanda yaşanılanları ise Tayla şöyle özetledi:
"Hendek savaşı 30 gün civarında sürüyor. Psikolojik savaş var. Hendek savaşında İslam ordusu abluka altında. Efendimizin her gece dinlendiği, zikrettiği, düşmanın şerrinden korunmak için bulunduğu gizli bölge. Muaz bin Cebel şöyle naklediyor. Efendimizi sordum, Secde Mağarası’nda olduğunu söylediler. Oraya geldim. Secdede idi Peygamberimiz. O kadar uzun süre kaldı ki secdede, Muaz bin Cebel hazretleri Efendimizin vefat ettiğini düşünüyor. Cebrail aleyhisselamın geldiğini söylüyor Peygamber Efendimiz, ’Allahü Teala sizlere selam ediyor. Ümmetinize ne yapsın, ne halinize amel etsin. Ben de cevap verdim, Allahü Teala bilir.’ Cebrail Aleyhisselam 7 kat arşa yükseldikten sonra, bir müddet sonra geri geliyor. Bir müjde getiriyor. Allahü Teala’nın sizlere selamı var. Ve Allahü Teala, sizin hoşnut olmayacağınız bir muamelede bulunulmayacaktır diyor. Secde anı kul ile Allahü Teala’nın en yakın anıdır buyuruyorlar. Secde Mağarası olarak buraya isim veriliyor."