Kış aylarında bağışıklığı güçlendirmenin püf noktaları
Vücudun savunma mekanizması olan bağışıklığı güçlü tutmak adına önemli bilgiler paylaşan Beslenme ve Diyetetik Bölüm Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Burcu Çakmak Sancar, üst solunum yolu enfeksiyonlarına sebep olan virüslerin hem soğuk havada canlı ve aktif olması hem de kapalı ve havasız ortamlarda daha çok bulunulması ve temasın artmasından dolayı kış aylarında bağışıklığın daha fazla düştüğüne dikkat çekti.
Vücuda giren ya da vücutta bulunan yabancı faktörlere karşı vücudun kendini korumasını sağlayan ve bu faktörleri ortadan kaldıran bağışıklığın güçlü tutulması için dikkat edilmesi gereken noktalara değinen İstanbul Esenyurt Üniversitesi, Beslenme ve Diyetetik Bölüm Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Burcu Çakmak Sancar, özellikle kış aylarında dikkatli olunmasını önerdi. Soğuk havalarda bağışıklığın daha fazla düştüğünü kaydeden Sancar, “Bağışıklık düştüğünde kişi kendini öncelikle çok yorgun hisseder. Bununla birlikte soğuk algınlığı gibi üst solunum yolu enfeksiyonları daha sık görülür. Bir de uçuk gibi reaksiyonlarla sıklıkla karşılaşılır” dedi.
Sağlığı sürdürebilmek için güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olunması gerektiğini vurgulayan Sancar, “Bağışıklık; iç ve dış faktörlere karşı vücudun gösterdiği dirençtir. İç faktörler, vücudumuzdaki kanser hücreleri gibi başkalaşan hücrelerdir. Dış faktörler ise bakteriler, virüsler gibi mikroorganizmalar ile çevreden ya da gıdalar yoluyla aldığımız toksinler ve diğer kimyasal maddelerdir. Vücut bu iç ve dış faktörleri yok edebilmek için bağışıklık sistemini kullanır ve bağışıklık sistemi aracılığıyla daha sağlıklı yaşam sürdürmeye çalışır” dedi.
“Soğuk havalarda insanların bağışıklığı düşer”
Kış aylarında bağışıklığın daha fazla düşmesinin nedenlerini sıralayan Sancar, “Bağışıklığı düşüren durum soğuk havanın kendisi değildir. Soğuk hava direkt ya da dolaylı yoldan bağışıklığın düşmesine neden olur. Bunun en büyük nedeni de üst solunum yolu enfeksiyonlarına sebep olan virüsler soğuk havada daha canlı ve aktif olurlar. Bununla birlikte soğuk havalarda insanlar daha fazla kapalı ortamlarda kalırlar ve havalandırma yetersiz olur. Dolayısıyla insanların kapalı ortamda daha fazla bulunması hem içerideki mikroorganizmalar için elverişli bir ortam sağlar ve sayısını arttırır hem de sınırlı alanda mikroorganizma ile temas artar. Bu nedenle soğuk kış aylarında bağışıklık daha fazla düşer” şeklinde konuştu.
Dengeli beslenmek önemli
Bağışıklığı güçlendirmek için öncelikle besinlerden faydalanılmasını öneren Sancar, “Yeterli ve dengeli beslenme bağışıklığı güçlendirmek için en önemli etkendir. Bununla birlikte uyku, stresten uzak durmak, yeterli su tüketmek ve egzersiz gibi faktörler sayılabilir. Ayrıca yediğimiz gıdaların bağışıklığı güçlendirici etkisi onların içerisindeki bazı maddelerden kaynaklanıyor. Bu maddeler karbonhidratlar, proteinler, yağlar, vitaminler ve mineraller gibi besin öğeleri ya da fitokimyasallar, probiyotikler gibi biyoaktif bileşenlerdir. Bütün bu maddeler gıdaya fonksiyonel nitelik kazandırıyor ve bağışıklığın güçlenmesine yardımcı oluyor. Günlük olarak taze meyve ve sebze tüketimi, vitamin ve mineral ihtiyacını karşılanması açısından önemli. Bununla birlikte et grubu besinlerin, yumurta, baklagiller ve fındık, badem, ceviz gibi yağlı tohumların içerdikleri bazı mineraller, protein, yağ asitleri ve vitaminler yönünden günlük ihtiyacımızın karşılanması için düzenli tüketilmeleri gerekir" diye konuştu.
“Türk mutfağında bağışıklığı güçlü tutacak birçok gıda var”
Türk mutfağında çok sık kullanılan soğan, sarımsak, tarhana, çörek otu gibi gıdaların bağışıklığı güçlendirecek önemli etkileri olduğunu belirten Sancar, “Bu gıdalar besin öğelerinin yanı sıra biyoaktif maddeler gibi bazı bileşenler de içeriyor. Bunları fonksiyonel gıdalar olarak adlandırıyoruz. Bu fonksiyonel gıdaların bağışıklığı güçlendirici etkisi mevcut. Soğan ve sarımsağın içerisinde bulunan alisin maddesinin bağışıklığı güçlendirici ve hastalıklara karşı koruyucu etkisi var. Karnabahar, brokoli ve lahana gibi sebzeler, limon, portakal, mandalina, greyfurt gibi narenciyeler, zencefil, zerdeçal, karabiber, kırmızıbiber gibi baharatlar, çilek ve probiyotikli gıdaların bağışıklığı güçlendirici etkileri, içerisindeki maddelerden kaynaklanıyor” diye konuştu.
Kış aylarında probiyotikli gıdalar vazgeçilmezler arasında
Bağırsak florasını yararlı bakteriler yönünden geliştiren yararlı canlı mikroorganizmalar olan probiyotiğin bağışıklık için önemini aktaran Sancar, “Probiyotikli gıdalar yararlı mikroorganizma içeren gıda anlamına geliyor. Asında Türk mutfağında fazlasıyla tüketiliyor. Fermente süt ürünleri, boza, turşu, sirke kış aylarında sık tükettiğimiz probiyotikli gıdalardır. Bu gıdaların tüketilmesi ile birlikte bağırsak floramızdaki zararlı bakteriler uzaklaşır ve bağırsak florası yararlı bakteriler yönünden zenginleşir. Yapılan çalışmalarda bağırsak florasındaki yararlı bakterilerin sayısıyla bağışıklık arasında bir ilişki olduğu orta konmuştur” yorumunda bulundu.
Son olarak kış çaylarının da tüketilmesini öneren Sancar, “Kışın çay olarak tükettiğimiz zencefil, zerdeçal, ıhlamur, meyan kökü, kekik, karanfil ve papatya gibi besinler içerdiği biyoaktif bileşenlerden dolayı fonksiyonel gıdalardır. Belirli oranda çay olarak tüketilmesi yine bağışıklığı güçlendirici etki yapmaktadır” dedi.
