“Ermenistan’da darbe girişimi Kremlin’in yeni stratejisi”

Ermenistan’da Genelkurmay Başkanlığının Başbakan Nikol Paşinyan’ı istifaya çağırmasını ’Kremlin’in darbe girişimi’ olarak niteleyen Sosyolog ve Uluslararası İlişkiler Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Bahlul Aliyev "Genelkurmay Muhtırası, Rusya’nın müdahalesiyle yayımlanmış, yeni stratejik girişimin ilk ayağını oluşturmaktadır" dedi.
Ermenistan’da Genelkurmay Başkanlığının Başbakan Nikol Paşinyan’ı istifaya çağıran muhtıra yayımlamasının ardından muhtırayı darbe girişimi olarak niteleyen Başbakan Paşinyan’ın taraftarlarını meydanlara davet etmesiyle Ermenistan’da olaylar karıştı. Böyle bir girişimin Rusya’nın kontrolü olmadan oluşamayacağının altını çizen İstanbul Gelişim Üniversitesi (İGÜ) Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu Dr. Öğr. Üyesi Bahlul Aliyev “Genelkurmay Muhtırası Onik Gasparyan’ı korumaktan ziyade Ermenistan’da hâkimiyete yeniden Rusya’yla iyi geçinen birisinin getirilmesi için bir adımdır. Rusya’nın bölgeyle ilgili hazırladığı plan için daha sadık ve daha uyumlu bir Ermenistan liderine ihtiyacı var" diye konuştu.

"Rusya ’Karabağ Klanı’nı yeniden devreye soktu”
Kremlin’in Başbakan Paşinyan’ın itibarını sarsmak için Koçaryan - Sarkisyan liderliğinde ’Karabağ Klanı’nı yeniden devreye soktuğuna vurgu yapan Aliyev, "Rusya hem bölgeyi daha etkili kontrol altında tutmak hem de Güney Kafkasya’da Türkiye’nin artan etkisini önlemek için 90’lardaki siyasi - askeri durumu yeniden oluşturmak istiyor. Batı eğilimli Paşinyan hükümeti bu planın uygulanması için tam anlamıyla engel olamasa da süreci yavaşlatmaktadır. Bu nedenle Paşinyan hükumetini bir an önce devirmek için Dağlık Karabağ savaşındaki yenilgiyi de kullanarak ’Karabağ Klanı’nı yeniden devreye sokmuş durumda. Daha önce muhalif partilerin birleşerek Paşinyan’ın istifasını talep etmesi beklenen sonuçları vermediğinden, eskiden yolsuzlukla yargılanan Robert Koçaryan’ın yeniden siyasete döndüğünü açıklaması, Serj Sarkisyan’ın Paşinyan’ı ucuz şöhret peşinden koşmakla itham etmesi bu planın bir parçası. Böylece önce Paşinyan’ın toplumda itibarını sarsmaya çalıştılar. GALLUP’ın Ermenistan’da geçirdiği sorguda çoğunluğun savaştaki yenilgide eski Karabağ klanını suçlu bulması, Paşinyan’ın hala hâkimiyette kalması taraftarlarının çok olduğunu gösterdi” dedi.

"İskander polemiği Rus silah sanayisinin itibarını sarstı"
Paşinyan’ın istemeden ’İskander’ füzelerinin yararsızlığı üzerinden başlattığı polemiğin Kremlin’in Güney Kafkasya’da uzun zamandır planladığı stratejik girişimi tetiklediğini, planın bir an önce uygulamaya konulması için harekete geçilmesini sağladığına dikkat çeken Aliyev, "Paşinyan’ın geçtiğimiz günlerde kendisine yöneltilen eleştirileri yanıtlarken Sarkisyan döneminde envantere dâhil edilen Rus yapımı ‘İskander’ füzelerinin savaşta kullanıldığını ancak sadece yüzde 10’unun patladığını, dolayısıyla beklenen etkiyi alamadıklarını ve bunun da hesabının Sarkisyan’a sorulması gerektiğini ifade etmesiyle iki ülke arasında gerilim yeniden tırmandı. Zaten Libya, Suriye ve en son Dağlık Karabağ’daki savaşın ardından silah piyasasında ciddi prestij kaybı yaşayan Rus silah sanayisi, bu söylemle daha da sarsılmış oldu” ifadelerini kullandı.

Aliyev, sözlerine şöyle devam etti:
“ABD’de Rusya’ya ılımlı yaklaşım sergileyen Trump’tan sonra Josef Biden’ın hâkimiyete gelmesi ve hemen ardından Rusya’yı Amerika’nın güvenliğine en büyük tehdit ilan etmesiyle ilerleyen günlerde Rusya’ya karşı yaptırımların artacağı endişesinin yaşandığı dönemde fosil yakıttan sonra Rusya’nın ikinci gelir kaynağının olumsuz etkilenebileceği korkusu Rusya’da siyasi histeriye neden oldu. Farklı düzeylerde Rus yetkililerin ‘İskander’ füzelerinin avantajlarını saymaları, ’Paşinyan’ın kendi beceriksizliğini Rus yapımı silahlara bağlaması’ yönünde art arda açıklamalar yapmaları, Kremlin’in konuya ne kadar öfkeli olduğunun göstergesidir. Ayrıca, Paşinyan’ın görevden almaya çalıştığı Genelkurmay Başkanı Onik Gasparyan verdiği demeçte savaş zamanı ‘İskander’ füzelerini kullanmak istediklerini, ama Paşinyan’ın izin vermediğini söylemesi siparişli iddia gibi seslenmektedir.”

“Bölgede tansiyon yükselebilir”
Son olarak da Rusya’nın bu girişimi başarılı olursa bölgede durumun yeniden bütün taraflar için zor olacağının altını çizen Dr. Öğr. Üyesi Bahlul Aliyev, "Rusya, Ermenistan’da hâkimiyete getireceği kişinin daha çok revanşist söylemde bulunmasını ve toplumu yeniden militarize etmesini sağlayacaktır. Bu da bölge ülkeleri için yeni felaketlere yol açabilir. Paşinyan’ın söylediğine göre Cumhurbaşkanı Armen Sarkisyan da darbeye iştirake zorlanıyor. Paşinyan taraftarları bu girişimi bastıramazsa bölgede tansiyon daha da yükselebilir" diyerek sözlerini sonlandırdı.