Dönüşüm İstanbul’la sınırlı kalmamalı...

Kahramanmaraş merkezli büyük depremlerin ardından muhtemel Marmara depreminde, Bursa da reskli şehirler arasında yer alıyor. Bursa’nın mevcut yapı stokunun yaklaşık yüzde 50’sinin, 1999 depremi öncesinde inşa edildiğini hatırlatan Gayrimenkul Uzmanı Özkan Aydemir, “Bazı eleştiriler, dönüşüm projelerinin bölgedeki yerel halkın ihtiyaçlarını yeterince korumadığını ve rant odaklı olmasından dolayı konut fiyatlarının artmasına sebep olduğunu iddia etmektedir. Bu sebeple, kentsel dönüşüm projelerinin planlanması ve uygulanması sırasında, sürdürülebilirlik, yerel halkın ihtiyaçları ve katılımcılık gibi konuların göz önünde bulundurulması önemlidir. Bu depremler bize dönüşümün sadece bir bölgeyle sınırlı kalmaması gerektiğini öğretti. Cumhurbaşkanlığı’nın İstanbul’a yönelik dönüşüm destek programının Bursa için de açıklanmasını bekliyoruz” dedi.
Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından, gözler Kuzey Anadolu fay hattı üzerinde, birinci derece deprem bölgesinde bulunan Bursa’ya ve Bursa’daki kentsel dönüşüm çalışmalarına çevrildi. Sadece İstanbul konuşulmaması gerektiğini ifade eden Elfi Gayrimenkul Kurucusu ve Broker’ı Özkan Aydemir, Bursa ve Balıkesir’deki 99 depremi öncesinde inşa edilen yapı stokuna dikkat çekti. Aydemir, Kuzey Anadolu fay hattı üzerinde, birinci derece deprem bölgesinde bulunan Bursa’nın mevcut yapı stokunun yaklaşık yüzde 50’sinin, Balıkesir’in de yaklaşık yüzde 60’ının, 1999 depremi öncesinde inşa edildiğini söyledi. Aydemir, “TÜİK verilerine göre Bursa’da bulunan 966 bin 765 binanın 431 bin 539 adedi 2000 öncesi inşa edilmiş. Buna ek olarak 98 bin 719 binanın ne zaman yapıldığına dair ise net bir bilgi yok. Yine diğer ELFİ ofisimizin bulunduğu illerden biri olan Balıkesir ise çok daha kötü bir orana sahip. Hali hazırda var olan 456 bin 193 binanın 254 bin 903 adedi 2000 öncesi inşa edilirken 22 bin 313 binanın kaydı şüpheli durumda. Bu durum hemen hemen tüm ülkede bu şekilde olduğundan kentsel dönüşümün bölgesel temelde değil ülke temelinde ele alınması gerektiğini sürekli dile getiriyoruz” diye konuştu.
Kentsel dönüşümün temel hedefinin, yıkılma riski olan ve fiziksel olarak bozulmuş yapıların yerine modern, güvenli ve sürdürülebilir yapıların inşa edilmesi olduğunu belirten Özkan Aydemir, “Son yıllarda, özellikle büyük şehirlerde, kentsel dönüşüm projeleri artmıştır. Bu projeler, kamu-özel sektör işbirliğiyle gerçekleştirilmekte olup, konut, ticari alanlar, sosyal ve kültürel tesislerin yanı sıra yeşil alanlar ve ulaşım altyapısı da dönüştürülmektedir. Ancak kentsel dönüşüm süreci, bazı tartışmaları da beraberinde getirmektedir. Bazı eleştiriler, dönüşüm projelerinin bölgedeki yerel halkın ihtiyaçlarını yeterince korumadığını ve rant odaklı olmasından dolayı konut fiyatlarının artmasına sebep olduğunu iddia etmektedir. Bu sebeple, kentsel dönüşüm projelerinin planlanması ve uygulanması sırasında, sürdürülebilirlik, yerel halkın ihtiyaçları ve katılımcılık gibi konuların göz önünde bulundurulması önemlidir” dedi.
Özkan Aydemir, sözlerini şöyle sürdürdü:
“2000’li yılların başından itibaren Bursa’da hızlı bir nüfus artışı yaşandı ve bu da konut talebini artırdı. Buna bağlı olarak, şehirde yeni konut projeleri geliştirilmeye başlandı. Şehrin hızla büyümesi sebebiyle, kentsel dönüşüm projeleri de başlatılmıştır. Bu projeler çerçevesinde, eski ve riskli yapılar yıkılarak yerine modern ve güvenli binalar inşa edilmiştir. Ancak, Bursa’da hala eski ve riskli yapılar bulunmaktadır. Bu yapıların yenilenmesi için kentsel dönüşüm çalışmaları devam etmektedir. Bursa’da son yıllarda, özellikle Nilüfer ilçesi gibi yeni gelişen bölgelerde, modern konut projeleri yapılmaktadır. Bununla birlikte, şehir merkezindeki tarihi evlerin restore edilerek turizme kazandırılması da gündemde olan konular arasındadır. Bursa gibi bir şehirde kentsel dönüşüm çalışmalarının başarılı olabilmesi için birçok faktörün dikkate alınması gerekmektedir.”
Bursa’da kentsel dönüşüm için yapılması gerekenlerle ilgili bilgiler de veren Özkan Aydemir, önerilerini şu şekilde sıraladı:
“Bursa’da kentsel dönüşüm için öncelikle, deprem, sel, heyelan gibi doğal afetlere karşı riskli olan yapıların tespit edilmesi gerekmektedir. Kentsel dönüşüm projelerinin başarılı olabilmesi için, yerel halkın katılımı ve fikirleri önemlidir. Bursa’da kentsel dönüşüm çalışmaları yapılırken, yerel halkın fikirleri ve ihtiyaçları dikkate alınmalıdır. Kentsel dönüşüm projelerinin çevre ile alakalı etkileri de dikkate alınmalıdır. Projenin çevre ile alakalı etkileri minimize edilmeli ve doğal kaynakların korunması için gerekli önlemler alınmalıdır. Kentsel dönüşüm projelerinin maliyeti yüksek olabilir. Bu sebeple, projelerin finansmanı için uygun kaynakların sağlanması önemlidir. Ayrıca, maliyetin yüksek olması sebebiyle, projelerin öncelik sıralaması belirlenirken, acil ihtiyaçlar göz önünde bulundurulmalıdır. Kentsel dönüşüm çalışmaları, yerel halkın yaşamında önemli değişikliklere sebep olabilir. Bu sebeple, projelerin sosyal etkileri de dikkate alınmalı ve gerekli önlemler alınmalıdır. Kentsel dönüşüm projelerinin başarılı olabilmesi için, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları, özel sektör ve yerel halk arasında işbirliği ve koordinasyon sağlanmalıdır.”