Çin’in büyümesine ’koronavirüs’ darbesi

Koronavirüs, Çin’e büyüme odaklı büyük zarar veriyor. 15 trilyon dolarlık bir ekonomi virüs endişesinden dolayı ağır darbeler alıyor. Çin’de yıl sonu büyüme tahminleri aşağı çekiliyor ve son 30 yılın en düşük büyüme rakamı öngörülüyor. Salgının yılın ilk üç ayındaki maliyeti 280 milyar dolar olarak bekleniyor.

1,4 milyarı aşkın nüfusuyla dünya nüfusunun beşte birine sahip olan Çin, koronavirüsle savaşmaya devam ediyor. Dünya yüzölçümünün yüzde 20’sini kaplayan ülke, hastalıktan dolayı yaşanan can kayıplarının yanında ekonomi olarak da büyük problemlerle karşı karşıya.

Çin halihazırda dünyanın en büyük üreticisi ve tedarikçisi konumunda bulunuyor. Dünya genelindeki ticaret hareketleriyle yaklaşık olarak 15 trilyon dolarlık bir ekonomiye sahip konumda bulunuyor. ABD’den sonra dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan Çin, yaşanan virüs salgınıyla parasal olarak da yara almaya başladı.

Merkezi bütçeden 13 milyar dolarlık fon ayrıldı
Çin Halk Cumhuriyeti İstanbul Başkonsolosu CUI Wei’nin açıklamasına göre Çin hükümeti salgınla mücadelede kullanmak üzere merkezi bütçeden 13 milyar dolarlık fon ayırdı, aynı zamanda 19 eyaletin değişik büyükşehir ve bölgeye birebir olarak yardımda bulunmasını sağlandı, çok sayıda çalışan ve malzeme desteği tedarik edildi.

30 yılın en düşük büyümesi bekleniyor
2020 yıl sonu büyüme tahminleri şu ana kadar 1 puan düşürüldü. Risklerin artması ve ekonomik faaliyetlerin aksamasıyla bu oranların daha da geriye çekilebileceği konuşuluyor. Son 8 yıllık büyüme rakamlarına bakıldığında en düşük büyüme bu yıl için öngörülüyor.

Çin ekonomisi 2012’de yüzde 7,9 büyürken, 2013’te yüzde 7,8, 2014’te yüzde 7,3, 2015’te yüzde 6,9, 2016’da yüzde 6,7, 2017’de yüzde 6,8, 2018’de yüzde 6,6 ve geçtiğimiz yıl yüzde 6,1 büyüme oranı yakaladı. Geçtiğimiz seneki büyüme oranı ABD ile yaşanan ticaret savaşının gölgesinde son 29 yıldaki en düşük oran olarak da kayıtlara geçmişti. ABD Başkanı Trump’ın Çin ürünlerine getirdiği ek vergiler, buna Çin hükümetinden gelen cevap savaşı harlamıştı. Çin ve ABD arasında yaşanan gelişmelerden başta gelişmekte olan ülkeler olmak üzere dünya ekonomisi etkilenmişti. 2020 yılsonu büyüme rakamının geçtiğimiz yıldan düşük oluşmasıyla son 30 yılın en düşük büyümesi oranı yakalanmış olacak.

İlk üç aylık maliyet 280 milyar dolar
Londra merkezli danışmanlık şirketi Capital Economics, salgının, 2020 yılının ilk üç ayı içindeki maliyetini 280 milyar dolar olarak tahmin ediyor.

Salgın elektronik ürünlerin temininde de olumsuzluklar doğurdu. Bilgisayar, tablet ya da telefon ekranının Çin’de imal ediliyor olması ya da Çin’den gelen parçalar içermesi dünyadaki elektronik perakendeciliği negatif olarak yansıyor.

Çin Turizm Akademisi tarafından geçtiğimiz günlerde açıklanan bir araştırmaya göre Çinli turistler 2018 yılında 150 milyon yurt dışı seyahat yaptı. Birleşmiş Milletler Turizm Örgütü’ne göre, Çinli turistler 2018 yılında yurt dışında 270 milyar dolar harcadı. ABD’li turistler ise aynı dönemde 144 milyar dolar harcadı.

Ülkede teknoloji ürünlerinde de düşüş yaşanması bekleniyor. Bu yılın ilk çeyreğinde akıllı telefon satışlarının yüzde 50’ye kadar gerilemesi öngörülüyor. Çin’de otomobil satışları da düşüşten nasibini aldı. Ülkede otomobil satışları Ocak ayında yüzde 22 oranında düştü.

Kapasiteler düşürüldü
Talepler azalınca Çin ekonomisi yüzde 50 kapasiteyle çalışmaya başladı. Bu durumun koronavirüsten kaynaklı kapanmaların kısa vadeli etkisini gösterdiği belirtiliyor.

Maaş kesintileri yaşanıyor
Çin kaynaklarına göre çok sayıda insan saatlik iş kayıpları yüzünden maaş kesintilerine uğruyor. Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, büyük ölçekli işten çıkarmalar konusunda ‘engelleyin’ uyarısı yaptı. Çin Merkez Bankası, bankalara sağladığı 1 yıl vadeli krediler için faizi 10 baz puan düşürdü.

Çin Merkez Bankası (PBOC) ticari bankalara orta vadeli fonlama sağladı ve bu fonlama için uyguladığı faizi düşürdü.
PBOC pazartesi günü bankalara 200 milyar yuan (29 milyar dolar) tutarında bir yıl vadeli kredi sağladı. Bu imkan için uygulanan faizi ise 10 baz puan düşürerek yüzde 3.15 ile 2017’den beri en düşük seviyesine çekti. PBOC ayrıca 7 gün vadeli ters repo işlemi ile de piyasaya 100 milyar yuan verdi. Böylelikle, Pazartesi günü vadesi gelen 1 trilyon yuanlık ters repo dönüşünün 700 milyar yuanlık kısmı geri çekilmiş oldu.

Salgının ekonomi üzerinde oluşturduğu yıkıcı etkiler izlenmeye devam ediliyor.