Büyükada’da İSKİ kazısında tarihi keşif

İstanbul’da, her gün binlerce insanın ziyaret ettiği Büyükada’da İSKİ’nin yaptığı kazı çalışmaları sırasında Bizans Dönemine ait olduğu tahmin edilen su sarnıcı kalıntıları bulundu. Gün yüzüne çıkan tarihi su sarnıcı kalıntıları havadan görüntülendi.

Tarihin doğa ile buluştuğu, her gün binlerce insanın ziyaret ettiği Büyükada’da, İSKİ ekiplerinin yaptığı kazı çalışmaları sırasında Bizans Dönemine ait olduğu tahmin edilen su sarnıcı kalıntıları ortaya çıktı. Bunun üzerine polis ekipleri, tarihi kalıntının olduğu alana güvenlik şeridi çekti. Uzman ekiplerce tarihi kalıntıları incelemek için yerinde çalışma başlatıldı. Ada halkı ise kazı çalışmalarında önlem almadığı gerekçesiyle Adalar Belediyesi’ne tepki gösterdi. Edinilen bilgiye göre, tarihi Büyükada Rum Panayia Kilisesi’ne ait olan alanda Bizans döneminden kalma olduğu tahmin edilen tarihi sarnıcın 2,5 metre boyunda duvarları harçlarla kuvvetlendirilmiş olduğu görüldü. Bizanslılar Ada dışından gelen suları açık ve kapalı sarnıçlarda topluyorlardı. Bunun da nedeni Ada’nın su ihtiyacının karşılanması kadar, atların da susuz kalmamasıydı. Öte yandan gün yüzüne çıkan tarihi su sarnıcı kalıntıları dronla görüntülendi.

“İSKİ geliyor, kazı yapıyor. Belediye bunu seyrediyor”
Ada halkından Murat Pekin ise “Ben buradan geçerken İSKİ’nin bir kazı yaptığını gördüm ve dikkatimi çekti. Bakınca buradaki bu sarnıç gibi olan kısmı gördüm. Sonra müzeler müdürlüğüne mail atarak bir bilgi verdim. Ondan sonra onlar da Kaymakamlığı uyarmışlar ve kazı durduruldu. Bulunduğumuz kısım aslında meydan ama tapu kadastro bilgilerinde burası zaten boş bir alan gözüküyor. Yani tapuya kayıtlı bir alan gözükmüyor. Fakat bende 1938 tarihli halihazırda adaların haritaları var. Orada buraya baktığım zaman buranın dini alan olarak çıktı. Çünkü o zaman o haritalarda pembe renk olarak gözüküyor. Dini alan olarak işaretlenmiş olduğunu buldum. Müzeler müdürlüğüne sabahleyin onunla ilgili de mail attım. Ama burada işin acı olan tarafı şu, burası adalar sit bölgesi, kentsel ve doğal sit bölgesi. Şimdi böyle bir yerde zaten 2 bin 860 sayılı yasa çok açık bir şekilde sit bölgelerinde her türlü kazı ve dolgu işleri idarenin izne yani bununla ilgili kurulun iznine bağlı. Kuruldan izin almadan herhangi bir yerinde bu bölgeye kazı yapamıyorsunuz. Şimdi bu İSKİ için de geçerli. Vatandaş için de geçerli. Burada bir basit bir vatandaşın en basit bir tamiratında girip Kültür Bakanlığı veya Koruma kurulu geliyorlar zabıt tutuyorlar. Burada Adanın böyle bir meydanında hem de altında her türlü eski eserin olabileceği muhtemel, ki nitekim çıktı. Bir alanda izinsiz İSKİ geliyor, kazı yapıyor. Belediye bunu seyrediyor. Yani belki başkası görürdü ama ben o gün bunu görmemiş olsaydım, zaten bir kısmını da parçalamışlar bir bölümü döşenecekti ve üstü kapanıp geçecekti“ diye konuştu.

Ada esnaflarından Ömer Faruk Aydoğan ise; “Burada kuyular vardı. Sonradan sarnıç oldu. Tabii bizim büyüklerimizin anlattığına göre buralarda hep Rumlara ait evler varmış. Küçük küçük Rum evleri varmış. Burada İSKİ çalışması vardı. Su sarnıcı meydana çıkınca, ondan sonra çalışmayı durdurdular. Emniyet ekipleri sarnıcın etrafını güvenlik şeridi ile çevirdi” dedi.