Atık gıdalar israf olmuyor

Ülkemizde israfa karşı 2019 yılında harekete geçen Kademe A.Ş. yerli ve milli kaynaklarla israfı azaltmaya yönelik ürettiği teknoloji ile gıda atıklarını toprağı besleyici, zenginleştirici ve su tutucu özelliği olan komposta dönüştürerek ekonomiye kazandırıyor.
Türkiye İsrafı Önleme Vakfı’nın 2020 yılı raporuna göre yıllık gıda israfı ortalama 4 milyar euroya denk geliyor. İnsanlığın bu temel sorunlarından biri olan israfa karşı harekete geçen yerli ve milli şirket Kademe A.Ş. Genel Müdürü Kenan Çelik, israftan uzak durmamız gerektiğine dikkat çekiyor. Araç üstü ekipman sektöründe kendini kanıtlayan Kademe A.Ş. 2 yıldır belediyelerin, tarım şirketlerinin, pazaryerlerinin, yemek şirketlerinin, restoranların, otellerin ürettiği gıda atıklarını kompost gibi değerli bir ürüne çeviren yerli kompost makinesini ülkemizde yaygınlaştırıyor. Bu makine sayesinde gıda atıkları hiçbir kimyasal madde kullanılmadan, çok düşük maliyetlerle, doğal bir şekilde çözünerek toprağa fayda sağlayan komposta dönüşüyor. Üretilen yerli kompost makinesi; tarım üreticileri, çiftçiler, okullar, oteller, restoran ve yemekhanesi olan tüm kurumlarda rahatça kullanılabiliyor.

Milyarlarca dolar çöpe gidiyor
Kompost makinesinin hikayesini paylaşan Çelik, “2015-2016 yılları arası ar-ge çalışması ile kompost makinasının ilk üretimlerini yapıp ülkemize kazandıran Yön Temizlik firması ile 2019 yılında kurduğumuz üretim ve satışı kapsayan ortaklık sonucu kompost makinelerini daha geniş kitlelere ulaştırıyoruz. Belediyeler vasıtası milletimizin istifadesine sunduk. Kompost makinesi üretim ve satışı sürecinde ülkemizde dikkat edilmediğinde israfın ulaşabileceği boyutları da görmüş olduk” dedi.
Dünyada yılda 1.3 milyar ton yemek israf edildiğine işaret eden Kenan Çelik, “Ülke bazında ABD’de de her yıl 38 milyon ton, Japonya’da 19 milyon ton yemek çöpe gidiyor. Diğer yandan Kanada’da israf edilen yemeklerin parasal değeri ise 31 milyar dolara ulaşmış durumda. Türkiye’de ise günde 4,9 milyon, yılda 1,7 milyar adet ekmek çöpe gidiyor. Bununla birlikte her yıl 18 milyon ton sebze ve meyve çöpe atılırken, Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu açıklamasına göre yılda 214 milyar liralık gıda israfı yapılıyor” bilgisini verdi.

Küresel soruna yerli çözüm
İsrafa karşı farkındalığın artırılması gerektiğine dikkat çeken Kenan Çelik, “Kademe A.Ş. ve ortağımız Yön Temizlik ile bu sürece katkıda bulunmak üzere yola çıktık. Kompostlaştırma; gıda atıklarının mikro organizmalarca, ortamın oksijenini kullanarak, doğal yollarla hiçbir ekstra kimyasal madde kullanmadan toprak için faydalı bir katkıya dönüştürülmesi işlemidir. Bu sayede gıda atıkları, toprakta besleyici, zenginleştirici ve su tucucu özelliği olan komposta dönüşüyor. Geleceğin Türkiye’si için topraktan aldığımızı toprağa vermeliyiz” diye konuştu.

Çevre kirliliğini önlüyor
Gıda atıklarının kompostlaştırılması ile çöp konteyneri sayıları azalırken, çöp sahalarındaki atık miktarının da önemli ölçüde azalacağını vurgulayan Çelik, “Böylece yer altı sularının kirlenmesi önlenirken, topraktan çok daha fazla verim alınıyor, toprağın su tutma oranı artarken, topraktaki tuzlanma oranı azalıyor. İşlem sayesinde karbondioksit ve metan gazı salınımları yapılmıyor, yaş atık miktarının hacmi yüzde 90, ağırlığı ise yüzde 50 azalıyor. İşletmelerdeki kötü koku ve hijyen sorunu da kalkıyor” ifadelerini kullandı.

Belediyeler çöpten servet üretecek
Belediyelerin, atık yönetimi hizmeti verirken en önemli gider kalemlerini çöp toplama, çevre düzenlemesi ve atıklar sonucu oluşan haşere ile mücadele oluşturmaktadır şeklinde özetleyen Çelik, şöyle konuştu: “Kademe bu 3 sorunu da neredeyse kaldırmak için ‘Sıfır Atık Projesi’ kapsamında gıda atıklarını komposta çeviren makinelerin üretimini yapmaktadır. Kompost Makinesi kullanımı ile evde üretilen atıkların yüzde 92’sini, pazaryeri atıklarının yüzde 98’inin geri kazanılmasını sağlanmaktadır.”

Belediye kullanımına uygun
Kompost Makinası ve Sıfır Atık Projesi Yöneticisi Erkan Kozak da, söz konusu makineler hakkında şu bilgileri paylaştı: “Kademe Kompost Makinası, gıda atıklarının kendi haline bırakılınca 6 ay süren komposta dönüşme sürecini, kompost makinası ile oluşturulan doğal ortamda, mikroorganizmaların daha hızlı çalışmasını sağlayarak,15 gün gibi kısa sürede gerçekleştirmesini sağladık. Farklı kapasitede ihtiyaçlara cevap veren kompost makinalarımız var. Yöntem 400, 200 ve 100 seri makinalarımız endüstriyel tip olup aylık 3 ton ile 12 ton gıda atığını komposta çevirmektedir. Kompost makinalarımız yemek öncesi-sonrası ve pazaryerlerinin atıklarını toplayan belediyeler, tarım şirketleri ile yemekhanesi olan tüm kurum ve işyerlerinin ihtiyacını karşılayan makinelerdir. Kompost makinalarımız halihazırda; Cumhurbaşkanlığı Külliyesi başta olmak üzere Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Ankara yerleşkesi, İstanbul Çevre İl Müdürlüğü yerleşkesi, İstanbul İl Tarım Müdürlüğü yerleşkesi, Eskişehir Eti Maden Kırka Bor İşletmeleri, Eti Maden Kırka Bor İşletmeleri Eskişehir, İstanbul’da Beykoz Belediyesi İstanbul (Sıfır atık projesinin ilk uygulandığı kurum), Esenler Belediyesi, Bahçelievler Belediyesi, Avcılar Belediyesi, Silivri Belediyesi, Kapaklı Belediyesi Tekirdağ, Bucak Belediyesi Burdur, Yenimahalle Belediyesi Ankara, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Nilüfer Belediyesi Bursa, Zeytinburnu Belediyesi İstanbul, Yenimahalle Belediyesi Ankara, Realkom AŞ. Tuzla Fabrikası, Çamlıca Cami Külliyesi İstanbul, Mercedes Benz Türk AŞ., Şazeli Restaurant Florya tarafından kullanılmakta. 2021 ve ilerleyen yıllarda israfa karşı farkındalığı artırmak, ülkemiz ekonomisine katkıda bulunmak için artan bir şevk ile çalışmaya devam edeceğiz.”