2400 yılık antik kentte salgın araştırması

Çanakkale’nin Ezine ilçesine bağlı Dalyan köyündeki 2 bin 400 yıllık Alexandria Troas Antik Kenti’nde salgın yaşanıp yaşanmadığı, kazı çalışmalarının devam ettiği forum alanı içerisinde çıkacak iskeletlerin antropologlar tarafından incelenmesi sonrası ortaya çıkacak.
Çanakkale’nin Ezine ilçesine bağlı Dalyan köyündeki Alexandria Troas Antik Kenti’nde kazı çalışmaları 18 Temmuz tarihinde başladı. Kazı çalışmaları 2011 yılından bu yana Ankara Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erhan Öztepe başkanlığındaki ekiple sürdürülüyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün izni ve maddi desteğinin yanı sıra Türk Tarih Kurumu, Ankara Üniversitesi, İÇDAŞ A.Ş. ve Çanakkale Valiliği’nin desteklediği Alexandria Troas Antik Kenti’ndeki kazı çalışmaları bu yıl kentin merkezi konumunda olan forum merkezi ile forum merkezinin çeşitli noktalarında devam etti.
Forum alanı ve çevresinde devam eden kazı çalışmaları çerçevesinde 13 yıl içerisinde kazı ekibi tarafından 4 tane mezar ortaya çıkarıldı. Antropologlar tarafından iskeletler üzerinde yapılan incelemelerde hububat, tahılla tek tip ve yetersiz beslenmeye dayalı hastalıklar yaşandığı tespit edildi. 2 bin 400 yıllık Alexandria Troas Antik Kenti’nde salgın yaşanıp, yaşanmadığı kazı çalışmalarının devam ettiği forum alanı içerisinde çıkacak iskeletlerin antropologlar tarafından incelenmesi sonrası ortaya çıkacak.
Ankara Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Kazı Başkanı Prof. Dr. Erhan Öztepe, iskeletlerin yaşı yaklaşık olarak “Orta Bizans dönemi dediğimiz 10’uncu, 11’inci Yüzyıl civarına tarihlendiriliyor. Yani günümüzden yaklaşık 1000-900 yıl kadar öncesi, bu süreçte aslında Bizans Dönemi dediğimiz dönem, Bizans denince insanın aklına İstanbul Konstantinopolis geliyor. Bizans’ın görkemli başkenti, bir imparatorluk merkezi, oradaki ihtişamı siz Anadolu’nun genelinde bulamazsınız. O ihtişamlı yapılar, yaşam tarzı burada yoktur. Daha çok kırsal Bizans mimarisi diyebileceğimiz yada dönemi diyebileceğimiz bir dönemle karşılaşıyoruz. Kaynaklar kısıtlı, bu mezarlarda bulduğumuz iskeletler üzerinde Antropolog arkadaşların yaptığı çalışmalar bunların beslenme yetersizliğinden ve genelde de tek tip beslenmeden kaynaklanan hastalıklardan ölmüş olduklarını ortaya koydu. Çoğunlukla da birkaç tür hububat, tahılla beslenebiliyorlar. Çünkü üretim çok düşüyor. Bundan kaynaklanan buna bağlı hastalıklar, salgınlar var mıdır, tabii ki antik dönemin çok erken evrelerinden itibaren salgınlarda belli başlı toplumları büyük ölçüde etkileyen unsurlardan birisi” dedi.
Alexandria Troas Antik Kenti’nde salgın yaşanıp, yaşanmadığı konusuna da değinen Kazı Başkanı Prof. Dr. Erhan Öztepe, “Burada salgın yaşanmış mıdır, yaşanmamış mıdır sorusuna net cevap verebilmek için çok fazla sayıda iskelet ortaya çıkarmamız lazım. Henüz bir büyük mezarlık bulmadık. Bu bulduğumuz iskeletler neden burada bu alan forum Roma’nın önemli bir yönetim merkezi, din merkezi, kent için bunu söylüyorum. Bu alan önemini yitirdikten sonra Hristiyanlık kentte yayılmaya başladıktan sonra ve üzerinden de 500-600 yıl geçtikten sonra işte 5’inci Yüzyılda yaşanan depremler var. Antik kenti kuşkusuz çok etkiledi. Kent ekonomisini, mimarisini yitirdi. Bu süreçte bu alanda önemini yitirince artık burayı mezarlık gibi kullanmaya başlamışlar. Bu gördüğünüz forum alanında 13 yıl içerisinde 4 tane mezar açığa çıkardık. Demek ki, artık o dönemde yaşayanlar için çok önemli değil dedikleri bir alan haline gelmiş. Bir tarafa yerleşmiş. Bakıyorsunuz Odeonun üzerinde yerleşim izi var. Tüm bu alandaki yapıların üstlerindeki katman Orta Bizans dönemi katmanı genelde ve mezarlık gibi kullanmış. Oradan yola çıkarak bunu söyleyebiliriz” diye konuştu.