Rehabilitasyonda başarının sırrı: “Bütüncül yaklaşım”
Kas ve iskelet sisteminde oluşan yaralanmaların, günlük hayatı kısıtlayıcı olumsuz etkilerine değinen Uzman Fizyoterapist Elif Uzun, erken müdahale ve doğru tedavi yöntemleri hakkında önemli açıklamalarda bulundu.
İzmir Kavram Meslek Yüksekokulu Fizyoterapi Programı Öğr. Gör. Elif Uzun, iskelet sistemindeki sorunlar hastaların hareket kabiliyetini doğrudan etkileyerek yaşam kalitesini düşürdüğünü ifade etti. Uzun, ortopedik rahatsızlıklardaki yaralanmaların kas, tendon, kemik, kapsül (eklem), kıkırdak ve bağ dokularında görülerek bu rahatsızlıkların travmaya bağlı olabileceği gibi uzun süreli yanlış kullanıma bağlı şekilde de ortaya çıkabileceğini belirtti. Uzun, kişiye bütüncül yaklaşmanın rehabilitasyonun başarısı açısından önemli olduğunu söyledi.
“Yanlış tedavi yöntemi iyileşme sürecini geciktireceği gibi felç de bırakabilir”
Yaralanma ve burkulmalarda iskelet ve kas sistemi rahatsızlıklarında yapılan en büyük hataların başında alanında uzman olmayan kişiler tarafından rahatsızlık hissedilen bölgeye müdahale edilmesi olduğunu ifade eden Uzun, bu gibi durumlarda iyileşme sürecinde zorluk yaşanabileceği gibi uzuvda kemiğin yanlış kaynaması, iyileşmeme ve ödemin kontrol altına alınamayıp kan dolaşımının bozulması ve felç bile geçirilebileceğine dikkat çekerek sözlerine şöyle devam etti:
“Doku zedelenmesi, burkulma ya da ezilme gibi durumlarda rahatsız bölgeye iyi geleceğini düşünerek bilinçsiz olarak medikal krem uygulaması ya da hasta bölgeye soğuk uygulama yapılması gerekirken sıcak uygulama yapılıp, enflamasyonun artmasına neden olunabiliyor. Bu nedenle ilk yapılacak şey bir sağlık kuruluşuna gidilerek fiziksel muayene sonucu gerekli görüldüğü takdirde röntgen, MR ve ultrason gibi tanı cihazlarından faydalanılarak uzman hekim tarafından hastalığın tanısının konulması gerekmektedir. Sonrasında ise ağrı ve fonksiyonel kaybın rehabilitasyonu için hastalığın şiddeti, hastanın yaşı, kilosu ve genel sağlık durumuna göre özel bir tedavi planı oluşturularak uzman fizyoterapist ile çalışılmasıdır.”
“Bu rahatsızlıklara dikkat”
Çok sık karşılaşılan ortopedik rahatsızlıklar arasında osteoartrit, menisküs, ön çapraz bağ yaralanması, ayak bileği bağ yaralanmaları, omuz impingement sendromu (sıkışma), karpal tünel sendromu, tenisçi ve golfcü dirseği, patella femoral ağrı sendromu, mekanik bel ağrısı, postüral bozukluklar (kifoz, skolyoz), rotator cuff yırtıkları gibi örnekler veren Uzun, “Ortopedik rahatsızlıklar çok geniş bir alanı işgal eder, birçok kişi hayatında en az bir kez bu tür bir durum ile karşı karşıya kalır. Fakat profesyonel veya yarı profesyonel spor ile ilgilenen kişiler ne yazık ki bu durumlarla daha çok karşılamaktadır” dedi.
“Erken müdahale ve tedavi önemli”
Kişiye bütüncül yaklaşmakta rehabilitasyonun başarısı açısından önemli olduğunu ifade eden Uzun, “Yaralanmanın meydana geldiği bölgenin yanı sıra kişinin tüm vücudunun incelenmesi, yaralanmaya neden olan faktörlerin tespit edilmesi ve rehabilite edilmesi, tekrar yaralanma meydana gelmesin diye biyomekanik olarak çevre dokularında incelenmesi ve rehabilite edilmesi elit bir fizyoterapistin görevlerindendir. Kişinin gündelik yaşamını rahatlıkla sürdürebileceği, iş yaşantısında ve sosyal hayatta rahatsızlık hissetmeyeceği ve hatta rekreasyonel hobilerini gerçekleştirebileceği şekilde hareket yeteneğinin artırılması sağlanır. Hastanın rehabilitasyonunda hedeflenen sonuçlara ulaşıldığı durumda tedavi tamamlanır. İskelet sistemindeki sorunlar hastaların hareket kabiliyetini doğrudan etkilediğinden yaşam kalitesini düşürmektedir. Bu nedenle erken müdahale ve tedavi önemlidir” uyarısında bulundu.
“Uygulanacak egzersizler uzman terapistler kontrolünde yapılmalıdır”
Fizyoterapistler tarafından uygulanan ortopedik rehabilitasyon kapsamında manuel terapi teknikleri, sıcak soğuk uygulamalar, kişiye özel kuvvetlendirme egzersizleri, esneklik egzersizleri, denge eğitimi, postür/duruş egzersizlere değinen Uzun, “Kişi sporcu ise çeviklik, sıçrama, proprioseption egzersizleri, nöromüsküler eğitim ve de spora özgü becerileri kapsayan egzersizlerle süreç devam ettirilir ve sporcunun tekrar spor branşına dönebilir hale gelebilmesi için daha kapsamlı bir program uygulanır. Kişiye uygulanan bütün egzersizler alanında uzman terapistler kontrolünde yapılmalıdır” sözleri ile sürecin titizlikle takip edilmesi gerektiğinin altını çizdi.
