Mesleğim gereği yıllarca Muhtarlarla yakın çalışma ortamım oldu bu nedenle muhtarlıklar ve muhtarların çalışma prensipleri hakkında oldukça bilgi sahibiyim. Gelişen teknolojiyle birlikte bugün artık pek çok işlem E-Devlet üzerinden yürütüldüğü için bazılarına göre Muhtarlıklar artık gereksiz bir birim ancak durum hiçte öyle değil. Modern Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün dediği gibi, "Muhtarlar demokrasinin temel taşıdır".
Muhtarlıkları E-Devlet'ten önce ve sonra diye değerlendirmekte fayda var. E-Devlet'ten önce Muhtarlar, ikametgah ilmühaberi, nüfus sureti, fakirlik belgesi vs. gibi başlıca belgeleri tanzim eder başkaca bir çok işlemi olmakla beraber ağırlıklı olarak evrak işleri yaparlardı.
E-Devletin devreye girmesiyle birlikte halkın gözünde Muhtarlıklar fuzuli bir birim olarak görünmeye başladı öyle ya artık bir çok işlem için muhtarlıkların kapısını aşındıran vatandaşlar bir tıkla e-devlet üzerinden işlemlerini yapmaya başladı ancak unutulmaması gereken bir şey var, ülkemizde her ne kadar internet alt yapısı yaygın olsa da halkımızın büyük bir bölümü özellikle yaşlı ve kırsal kesim internet kullanımından bihaber bu nedenle hala muhtarlıkların kapısı aşındırılmaya devam ediyor.
MUHTARLIKLAR HİÇ OLMADIĞI KADAR İŞLEVSEL HALE GELDİ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ülkenin dört bir yanındaki muhtarları düzenli olarak Cumhurbaşkanlığında toplayarak gündeme ilişkin mesajlarını muhtarlar üzerinden topluma yayan Cumhurbaşkanı Muhtarlara verdiği önemi her fırsatta dile getirmiş ve muhtarlara hakettikleri değeri vermiştir.
Toplumca angarya makamı olarak görülen ve artık bir işlevleri kalmadı denilen Muhtarlıklar son on senede top atılsa yıkılmaz denilen muhtarların devrinin sona ermesi ve yerlerine genç dinamik ve işbitirici muhtarların gelmesiyle birlikte bambaşka bir çehreye büründü.
20-25 hatta 30 sene üzeri muhtarlık hizmeti bulunan ve ölmedikçe muhtarlıktan indirilemez denilen muhtarlar belirttiğimiz genç ve dinamik muhtarlarca muhtarlıkları sona erdirilmiş ve önlemez bir değişimin öncüsü oldular. Yönetim değişimine uğrayan her mahalle daha önce hiç görmediği bir yönetim anlayışı ve tanışmadığı hizmetlerle tanış oldu.
Masa başında evrak tasdikinden başka bir işlevi olmayan muhtarlık anlayışı artık günün her saati sahada, devletin bütün makamlarında iş takip eden ve iş bitiren bir anlayışın hakim olmasına neden oldu.
Artık muhtarlar Evet Efendim! Tamam efendim! Zihniyetinden uzaklar, sadece evrak tasdik eden, yazışma yapan, protokollerde figüran görevi gören kişiler değil, talep eden, talebini takip eden ve sonuçlandıran, sosyal sorumluluk projeleri oluşturan ve farkındalık yaratan kişiler. Klasik muhtarlık anlayışından çıkarak seçilmiş oldukların farkına biraz geç de olsa geldiler ve gerektiği zaman atanmışlarla çatışmaktan kaçınmıyorlar!
Değişen muhtarlık anlayışı neticesinde artık mahalle ve köyler, bugüne kadar hiç görmedikleri hizmetlerle tanıştı. Yapılan hizmetler için bu hizmetleri yerine getiren kurumlar görevlerini yapıyor diye düşünebilirsiniz ancak şunu unutmayın ki zaruriyet ve talep olmadıkça hiç bir kurum kendiliğinden şuraya yol yapayım, şu direği değiştireyim ya da şuraya bir park yapayım demez.
Artık muhtarlar hizmetin getirilmesini beklemiyor, bizzat talep ve takip ederek hizmeti mahallelerine getirtiyor, bu bazen bir resmi kurum, bazen bir semt konağı bazen de bir park olabiliyor.
Seçimlerden önce verdiği sözleri yerine getirmek ve rüştünü ispat etmek isteyen muhtarların hizmet anlayışı, yıllardır nasıl olsa seçiliyorum ekstra bir şey yapmama gerek yok anlayışını da yerle yeksan etti ve görev süresince koltuğundan kalkmayan muhtarları bile sokaklara taşıdı. Artık muhtarlar farkındalık yaratmak adına getirttikleri hizmetler, kendi imkanlarıyla mahalle sakinlerinin ihtiyaçlarının temini için gösterdikleri çabalar ile birbirleriyle hizmet yarışına giriyor.
Olumlu olarak yansıyan bu durumdan kazanan kesinlikle o beldelerin halkı oldu. Mahalleler ve muhtarlıklar arasında bir hizmet yarışı başladı, birçok muhtar kendine has projeler geliştirdi ve hayata geçirdi.
Yeni muhtarlarla birlikte değişen bu hizmet anlayışı muhtarlıkları yeniden gözde hale getirdi ve istisnalar hariç her mahalle ve köyle çok adaylı muhtarlıklar seçimleri olmaya başladı. Bölgemizden örnek vermek gerekirse bir mahallemizde son seçimlerde tam 14 muhtar adayı oldu.
Özellikle içinde bulunduğumuz pandemi döneminde muhtarların önemi bir kez daha ortaya çıktı ve tabiri caizse muhtarları yeni dönemin parlayan yıldızları haline getirdi. Masa başında pinekleyen muhtarlık anlayışından artık tamamen sahada iş takibi yapan, iç işleri bakanlığı genelgesiyle oluşturulan vefa destek gruplarının mahalleler bazında koordinatörlüğünü yapan muhtarlar, ihtiyaç sahibi sakinlerinin temel ihtiyaçlarını da devletin ve kendi imkanlarını kullanarak giderme noktasında da büyük efor ve emek harcıyorlar son olarak bunca işlerinin arasında birde denetim görevi yapmaya başladılar. Gösterdikleri performansla tüm muhtarlar kuvvetli bir alkışı hakettiler.
Yukarıda kısaca özetlemeye çalıştığım hizmetlere ilişkin somut örnekler vermek mümkün lakin, muhtarlarımız arasında yaptıkları hizmetler ve gerçekleştirdikleri projeler bazında bir ayrım yapma gibi bir lükse sahip değiliz, neticede bütün muhtarlar atanmışların aksine seçilerek halkın teveccühüyle gelen kimseler. Hizmetlerini ve çalışmalarını da değerlendirmek onlara oy veren halkın görevi ancak şunu belirtmekte fayda var ki halk artık eskisi gibi değil, çevrelerinde yapılan hizmetleri gördükçe kendi muhtarlarından da bu tip hizmetleri talep ediyor ve çalışanı çalışmayanı ayırtedebiliyor!
Ancak şunuda belirtmekte fayda varki, son dönemlerde muhtarlar daha önce hiç alışık olunmadığı üzere siyasi kimlikleriyle de ön plana çıkar oldular! Muhtarların siyasi görüşlerini yakın çevreleri dışında kimse bilmezken değişen muhtarlık anlayışıyla birlikte bu kuralda değişti ama halk muhtarını siyasi kimliği ya da düşüncesine değil yaptığı icratlarına göre değerlendiriyor ve bana göre çokta iyi yapıyor.
Artık hiç bir şeyin eskisi gibi olmayacağı aşikar, halkımız hemşericilik, aidiyet, vefa vs. gibi duygularla değil hizmeti getirecek olan iş bitirici kişileri iş başına getirmeye başladı ve bu kural artık asla değişmez, çok çalışan, proje üreten, yapılmamışları yapan, halka dokunan her daim kazanır!
Tüm Muhtarlarımızın 19 Ekim Türkiye Muhtarlar gününü kutlar, görevlerinde başarılar dilerim.