Dünya genelinde cinsel yolla bulaşan hastalıklarda artış yaşanıyor. Özellikle klamidya, bel soğukluğu, frengi ve HPV gibi enfeksiyonlar daha sık görülüyor. Üroloji uzmanı Doç. Dr. Akif Diri, bunun başlıca nedenlerinin korunmasız cinsel ilişki, genç yaşta cinsel yaşama başlanması, partner değişiminin artması olduğunu söyledi.

İSTANBUL (İGFA) - Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) verilerine göre, dünya genelinde her gün 15-49 yaşlarındaki bir milyon kişiye Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyon (CYBE) tanısı konuyor. Üroloji uzmanı Doç. Dr. Akif Diri, özellikle klamidya, bel soğukluğu (gonore), frengi (sifiliz) ve HPV gibi enfeksiyonların son yıllarda daha sık görüldüğünü söyledi. Söz konusu enfeksiyonların tedavi edilebildiğini belirten Doç. Dr. Akif Diri, [hepatit B, herpes simpleks virüsü (HSV), HIV ve insan papilloma virüsü (HPV)] viral enfeksiyonların da en sık görülen 8 enfeksiyon arasında yer aldığına dikkat çekti. Bunun başlıca nedenlerini korunmasız cinsel ilişkinin yaygınlaşması, cinsel yaşamın genç yaşta başlaması, sosyal medya ve dijital platformların etkisiyle daha sık partner değiştirilmesi olarak ifade eden Doç. Dr. Diri, antibiyotik direnci ve tarama programlarının yetersizliğinin de enfeksiyon artışının sebepleri arasında sayılabileceğini belirtti.

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, kısırlık, kanser ve gebelik komplikasyonları yoluyla cinsel ve üreme sağlığı üzerinde doğrudan etkili olarak HIV riskini artırabiliyor.

Dünyada ve Türkiye’de halk sağlığı sorununa dönüşen Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyon (CYBE) bakımından en yüksek risk grubu 15–24 yaşlarındaki genç erişkinler. Bu yaş grubunda cinsel eğitim düzeyi düşük, partner sayısı daha fazla ve prezervatif kullanımı yetersiz. Cinsel temas yoluyla en az 30 farklı bakteri, virüs ve parazit bulaşabiliyor. Üstelik bazı CYBE’ler gebelik, doğum ve emzirme döneminde anneden çocuğa geçebiliyor.

Kadınlar menopozdan sonra daha savunmasız

Her yaş grubu ve cinsiyette görülebilen CYBE’ler özellikle ileri yaşlarda, boşanma sonrası yeni ilişkilere girenlerde veya eş kaybı sonrası partner değiştirenlerde ortaya çıkabiliyor.

Kadınların menopoz sonrası daha savunmasız hale geldiğine işaret eden Doç. Dr. Akif Diri “Çünkü vajinal dokular zayıflar ve enfeksiyona yatkınlık artar. Ayrıca yaşlı bireylerde bu hastalıkların belirtileri daha az fark edilebilir ve tanı gecikebilir.” Dedi.

Uzun süre sessiz kalabilir

Cinsel yolla bulaşan hastalıkların bazılarının uzun süre belirti vermediğini anlatan Doç. Dr Akif Diri’nin verdiği bilgiye göre en yaygın belirtiler idrar yaparken yanma, sarı-yeşil veya köpüklü genital akıntı, genital bölgede kaşıntı, ağrı, ülser veya siğiller ve ilişki sırasında veya sonrasında ağrı ve kanama olarak gösteriliyor.

Diri, HPV ve klamidya gibi bazı enfeksiyonların uzun süre sessiz kalabildiğini ve bunun bulaş riskini artırdığını söyledi.

Özellikle klamidya ve gonore gibi enfeksiyonlar kısırlığa neden olabiliyor.

Kadınlarda tüplerde hasar yaparak dış gebelik ve tüp tıkanıklığına yol açabilirken, erkeklerde sperm taşıma yollarını etkileyerek epididim ve prostatta kalıcı doku hasarı bırakabiliyor.

Bu etkilerin genellikle hemen ortaya çıkmadığını belirten Diri, “Sessiz enfeksiyonlar yıllar içinde tahribat yapabilir. Tedavi edilmezse kısırlık kalıcı hale gelebilir, ama erken tanı ve uygun tedaviyle bu risk büyük oranda önlenebilir” dedi.

Sperm kalitesini düşürüyorlar

CYBE’ler prostat bezini de etkileyebiliyor ve prostatit denilen prostat iltihabına yol açabiliyor. Dr. Diri özellikle klamidya, gonore, trikomonas ve bazı mikoplazmaların prostatta akut ya da kronik inflamasyona neden olabildiğini söyledi:

“Bu enfeksiyonlar tedavi edilmediğinde kronikleşebilir ve hastada uzun süreli pelvik ağrı, idrar yakınmaları ve cinsel fonksiyon bozuklukları gibi sorunlar yaratabilir.

Ayrıca bu iltihabi süreçlerin prostatın sekresyon yapısını bozarak dolaylı yoldan sperm kalitesini düşürdüğü de biliniyor.”

Tek eş riski azaltır

Tek eşliliğin bulaş riskini azalttığını ama mutlak koruma sağlamadığını belirten Dr Diri “Özellikle bireylerin geçmişte geçirdiği enfeksiyonları fark etmemesi halinde partnerine bulaş olabilir. Bu nedenle yeni bir ilişkiye başlamadan önce CYBE taramaları yapılmalı. Ayrıca HPV ve hepatit B aşıları olunmalı. Korunmasız ilişkiden kaçınılmalı ve bağışıklık sistemi güçlü tutulmalı” diye konuştu.

Sağlık çalışanları tehdit altında

Mesleki açıdan sağlık çalışanları iğne batması veya vücut sıvılarına maruz kalma nedeniyle risk altında. Ayrıca sık seyahat eden askerler, denizciler, uzun yol şoförleri gibi bazı meslek gruplarında da risk artabilir.

CYBH etkenlerinin prostat bezini etkileyerek prostatit denilen prostat iltihabına yol açabileceğini ifade eden Dr. Diri “Özellikle klamidya, gonore, trikomonas ve bazı mikoplazmalar prostatta akut ya da kronik inflamasyona neden olabilir. Bu enfeksiyonlar tedavi edilmediğinde kronikleşebilir ve hastada uzun süreli pelvik ağrı, idrar yakınmaları ve cinsel fonksiyon bozuklukları gibi sorunlar yaratabilir. Ayrıca bu iltihabi süreçlerin prostatın sekresyon yapısını bozarak dolaylı yoldan sperm kalitesini düşürdüğü de bilinmektedir” diye konuştu.