Sağlık Bakanı Koca, Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Siirt ve Şırnak'taki korona virüs durumunu değerlendirmek için sabah saatlerinde Diyarbakır'a geldi. Diyarbakır Valiliğinde 6 ilin sağlık müdürleri ile görüşüp korona virüs salgınının durumunu değerlendiren Bakan Koca, daha sonra basın mensuplarının karşısına çıkarak, son bilgileri paylaştı.
Diyarbakır'daki incelemeleri tamamladıklarını belirten Bakan Koca, bölgedeki son durumu masaya yatırdıklarını söyledi. Bakan Koca, Diyarbakır'ı merkez tutarak devamında Mardin, Şanlıurfa, Batman, Siirt ve Şırnak illerindeki mevcut durumu ve sağlık hizmetlerini detayları ile değerlendirdiklerini ifade etti.
“Türkiye'deki yoğun bakım doluluk oranlarını sürekli izlemekteyiz”
Hastalığın kesin tedavisinin olmadığını, erkenden başlanan etkili ilaç tedavilerinde ve hastane bakımlarında en başarılı ülkeler arasında yer aldıklarını vurgulayan Bakan Koca, “Bu sayede vefat oranımızı düşük seviyelerde tutmayı başardık. Pandeminin ilk zamanlarında alınan önleyici kısıtlamalar sayesinde vaka sayısını hızla düşürme eğilimine çekmeyi başardık. Haziran başından itibaren başladığımız normalleşmenin, eski hayatımıza dönmek olmadığı vurgusunu yaptık. Kontrollü sosyal hayat diyerek sosyal ve iş hayatımızı sürdürmemize fırsat veren bir tedbir dönemine girdiğimizi ilan ettik. Burada önemli olan kontrollü bir yönetim ile ağır hastalık ve can kayıplarını asgari seviyelerde tutmaktır. Ancak sosyo-kültürel yapımız, alışkanlıklarımız, geleneklerimiz, toplumsal ilişki ve sorumluluklarımızı kontrollü olmayan bir sosyal hayatla bizi yüz yüze getirdiğini gördük. Ardı ardına idrak ettiğimiz bayramlarımız, eş dost ziyaretleri, nikah ve kına törenleri, düğünleri asker uğurlamaları ve taziyeler maalesef mesafenin unutulduğu, maskelerin takılmadığı, sosyal mesafenin korunmadığı ortamlar oldu. Bunun yansımalarını da hemen gördük. Bu süreci aile bağlarının en sağlam, aile bağlarının en güçlü olduğu gelenek ve göreneklerine en fazla bağlılığı ile bilinen bölgelerimizde Orta Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgemizde daha fazla yaşadık. Hasta artışının yaşandığı illerimiz arasında Diyarbakır, Mardin, Şanlıurfa, Batman, Siirt ve Şırnak illeri vardı. Biz tüm Türkiye'de yatak ve yoğun bakım doluluk durumlarını her an izlemekteyiz. Türkiye genelinde büyük bir sorunumuz olmadı. Ancak bazı illerimizde, yer yer hızlı hasta artışından kaynaklanan sorunlar yaşadık. Bu dönemde sıkıntı yaşanan illerimizle özel olarak ilgilendik” diye konuştu.
“Temaslı taraması bu salgınla mücadelemizde hayati öneme sahiptir”
Batman'da yeni 440 yataklı hastaneyi bu ay sonu hizmete alacaklarını dile getiren Bakan Koca, şöyle devam etti:
“Yoğun bakım yatak sayımız mart ayında Batman'da 116'ydı, bu süreçte 17 yoğun bakım yatağını hizmete aldık, ayrıca 103 yatak ilavesiyle kapasitemizi 236 yatağa çıkarmış olacağız. Batman'da şu an yoğun bakım doluluk oranı yüzde 79, solunum cihazı doluluk oranı ise yüzde 44'tür. Diyarbakır'da yoğun bakım yatak sayımız, mart ayında 370'ti. Bu süreçte 44 yeni yoğun bakım yatağını hizmete sunduk. 106 yatak ilave ile yatak kapasitemizi 520 yatağa çıkarmış olacağız. Diyarbakır'da yoğun bakım doluluk oranı şu an yüzde 66, solunum cihazı doluluk oranı ise yüzde 17'dir. Mardin'deki yoğun bakım yatak sayımızı ise 139'dan 43 yatak ilavesi ile kapasitemizi 182 yatağa çıkarmış olacağız. Mardin'de yoğun bakım doluluk oranımız yüzde 81, solunum cihazı doluluk oranı ise yüzde 44'tür. Siirt'te mevcut 63 yoğun bakım yatağına 20 yatak ilavesiyle kapasitemizi 83 yatağa çıkarmış olacağız. Yoğun bakım doluluk oranı şu an yüzde 62, solunum cihazı doluluk oranı ise yüzde 12'dir. Şanlıurfa'da yoğun bakım yatak sayımızı mart ayında 567'ydi bu süreçte 33 yeni yoğun bakım yatağını hizmete aldık. 110 yatak ilavesi ile yoğun bakım yatak kapasitemizi 710 yatağa çıkarmış olacağız. Şanlıurfa'da şu an yoğun bakım doluluk oranımız yüzde 74, solunum cihazı doluluk oranı ise yüzde 31'dir. Şırnak'ta ise geçen ay yeni 125 yataklı kadın doğum ve çocuk hastanemizi hizmete almış bulunuyoruz. 69 olan yoğun bakım yatak sayımızı ise bu süreçte 40 yeni yoğun bakım yatağı ekleyerek 109'a çıkardık. Bu ay 13 yeni yatak ilavesi ile kapasitemizi 122'ye çıkarmış olacağız. Şırnak'ta yoğun bakım doluluk oranımız şu an yüzde 58, solunum cihazı doluluk oranımız ise yüzde 12'dir. Türkiye genelinde ise yatak doluluk oranımız şu an yüzde 51, yoğun bakım doluluk oranımız yüzde 68 ve solunum cihazı doluluk oranımız ise yüzde 31'dir. Önceliğimiz hasta sayısının artışını durdurmaktır. Aksi bir durumda bu tedbirlerin de bir süre sonra çözüm konusunda yetersiz kalma ihtimali olabilir. Temaslı taraması bu salgınla mücadelemizde hayati öneme sahiptir. Diyarbakır'da salgın başında 118 olan filyasyon ekip sayımızı 385'e yükselttik. Bugün verdiğimiz talimatla filyasyon ekip sayımız birkaç gün içinde 450 ekibe ulaşacak. Batman'da salgının başında 27 olan filyasyon ekibi sayısı 100'e çıkardık. Mardin'de 55 olan ekip sayısı şu an 110 oldu. Siirt'te ise 58 olan ekibimiz vardı. Şu an 80 ekiple filyasyon çalışması yapıyoruz. Şanlıurfa7da 176 olan filyasyon ekibimizi bugün 330'a çıkarmış bulunuyoruz. Şırnak'ta salgın başında 28 ekibimiz vardı şu anda 54 ekiple filyasyon çalışması yapıyoruz.”
Diyarbakır'da temaslı kişilerin yüzde 91'i aile içinde bulaşıyor
Diyarbakır'da temaslılara ulaşma süresini 12 saate kadar düşürdüklerini bildiren Bakan Koca, şu ifadeleri kullandı:
“Bu tedbirler sayesinde hasta sayısındaki artış durduruldu, aktif hasta sayıları düşmeye başladı. Bugün geldiğimiz noktada bu düşüşü sürdürebilmemiz için dikkat etmemiz gereken bazı örnekler vereyim, Diyarbakır'da temaslı kişilerin yüzde 91'nin aile içinde bulaştığını tesit ettik. Yani, temaslılar büyük çoğunlukla aynı aileden kişilerle oluşuyor. Temaslıların vakaya dönüşme oranında ise düşüş var. Ancak bu veri bize sosyolojik faktörlere dikkat edilmesi gerektiğini aile ziyaretlerinin ertelenmesi gerektiğini gösteriyor. Bugün incelemelerde bulunduğumuz illerde filyasyon için adresinde bulunamayanların oranı yüzde 9,7 yani yüzde 10. Temaslı ve şüpheliler kendilerini mutlaka izole etmeli. Geçtiğimiz günlerdeki artışa karşı yapılan çalışmalar ve alınan tedbirler sayesinde yeni hasta sayısındaki artışlar kontrol edilebilir seviyeye çekildi. Son günlerde Şanlıurfa'da vaka sayımızda yüzde 34 düşüş yaşandı. Diyarbakır'da yüzde 49, Mardin'de yüzde 47, Batman'da yüzde 56, Siirt'te yüzde 37 Şırnak'ta ise yüzde 42 azalma oldu. Bu henüz başlangıçtır. Bir tek hasta kalmayıncaya kadar birlikte mücadelemize devam edeceğiz.”
6 ile yeni hastane müjdesi
Değerlendirmelerini yaptıkları 6 şehre hastane yapacaklarını da aktaran Bakan Koca, “Şanlıurfa, Diyarbakır, Şırnak, Batman, Siirt ve Mardin, şehir hastanelerimizi bildiğiniz gibi ileri düzey hastane olarak tanımlıyoruz, en yüksek standartta en ileri teknolojinin kullanıldığı hizmetin ve eğitimin verildiği merkezler olarak değerlendiriyoruz. Şehir hastaneleri fonksiyonel yapısı ile farklılık gösteren özellikle bulunduğu bölgede son noktada sağlık hizmetinin verildiği hastanın artık başka bir sağlık kurumuna sevk edilmediği, üniversitenin gerektiğinde içinde yer aldığı eğitim araştırma faaliyetlerinin yürütüldüğü merkezlerdir. Yatak kapasiteleri ile yetenekli personeller ve tıpta gelinen son imkanlar ile şehir hastanelerinin ne kadar önemli ve kritik yatırımlar olduğu salgın döneminde bir kez daha anlaşılmış oldu. Cumhurbaşkanımızın hayalim dediği, hayali ve vizyonu ile hayata geçirilen projelerin devamını getirmek ve bölge halkımızı bu imkanlarla buluşturmak bizim görevimiz. 6 ilimize inşa edeceğimiz hastanelerin detayını kısaca açıklamak istiyorum. Şanlıurfa Şehir Hastanesinin inşaatına en kısa sürede başlıyoruz. Diyarbakır'da ise bin yataklı Diyarbakır Şehir Hastanesi için arsa yeri belirlendi. Proje ihalesini bu ay içinde yapıyoruz. Şırnak içinse 500 yataklı Devlet Hastanesi Şırnak Cizre arasında 432 dönümlük bir arazi tahsis edildi, proje ihalesi yapıldı, projelerin tamamlanmasından sonra bu yıl yapım ihalesini gerçekleştireceğiz. Batman'da ise 500 yataklı Devlet Hastanesi için arsa tahsis işlemleri yapıldı, projelerini en kısa sürede yapıp ihalesini yapmış olacağız. Siirt'te ise 500 yataklı hastanenin arsa tahsis işlemleri devam ediyor. Tamamlandığında proje ihalesi yapılmış olacak. Son olarak 750 yataklı Mardin Şehir Hastanesini ise 2020 yılı yatırım programına alacağız. Arsa tahsisi çalışmaları kısa sürede tamamlanacak. Tüm bu yatırımlarımızı genel bütçeden karşılanarak yapılanacağını da özellikle belirtmek istiyorum. Bölgedeki dinamik nüfusa artan sağlık ihtiyacına yönelik atacağımız bu önemli adımların tüm vatandaşlarımıza hayırlı uğurlu olmasını diliyorum. Yani 6 ilimizde 3 ilimizin hastaneleri Şehir Hastaneleri yapılıyor olacak, diğer 3 ilimizde de 500 yataklı Devlet Hastanesi yapılıyor olacak. Salgının başından beri sağlık personelimiz hepimizde daha fazla risk altında çok sayıda hastalarımız ve kayıplarımız oldu. Aylardır evine gidemeyen, evladını kucaklayamayan, hasret gidermek için onu uzaktan selamlayan bir anneye, düğün halayında virüse yakalanmanın izahını yapmak çok zor. Sağlıkçılarımız fedakar ve özverilidir, ancak bu fedakarlığın dikkatsizliklere, sorumsuzluklara feda edilmesini onlardan bekleyemeyiz, vatandaşlarımızı tedbirlere uymadaki ihmalleri bizi üzüyor içimizi yakıyor, şevkimizi kırıyor. Asıl görev vatandaşlarımıza düşüyor. Temizlik, maske, mesafe tedbirlerine ne kadar uyarsak virüs o kadar etkisiz kalacak, o kadar çabuk tehdit olmaktan çıkacak” şeklinde konuştu.
“Özellikle bu dönemde vatandaşların izolasyon kurallarına uymaları gerekir”
Vatandaşların özellikle bu dönemde izolasyon kurallarına, pozitif olan ve temaslı olan kişilerin hassasiyetle uymalarını çok önemsediklerini belirten Bakan Koca, “Bu salgında üzerinde durduğumuz özellikle en önemli konulardan biri bununla ilgili İl Hıfzıssıhha Kurularımızı bu anlamda aldığı kararlar valilerimiz başkanlığında her ilde ve uygulanması gereken cezalarda belli, bu izolasyonların ceza ile çözülmemesi gerekiyor. Bu konuda bir başkasına virüsün bulaştırmanın bir hak olduğunu biliyor olmamız gerekiyor. Biliyoruz ki bu virüsü bulaştırmakla insanımız özellikle kronik hastalığı olan, özellikle belli bir yaş üzerinde olan büyüklerimiz veya bir halk hastalığı olan immun yetmezliği olan gençler dahil olmak üzere hayatını kaybedebiliyorlar. Buna asla sebep olamayız ve asla olamayız ve bunu ceza ile önleyebilecek bir noktada olmamalıyız. Ama buna rağmen İl Hıfzıssıhha Kurullarımız bu anlamda gereken kararları alıp uygulamada da bunun gereğini kolluk küvetleri zaten yapıyor. Bu anlamda İçişleri Bakanlığımız çok yoğun devrede. Bunun son olarak devreye girmesini, bu noktadaki karşılıklı bir birimizin hakkı olduğunu bu virüsü bulaştırmama noktasında hassasiyet göstermemiz gerekmektedir” ifadelerini kullandı.
“Sağlık çalışanlarının fedakarlığını ödeme ile yapmayı karşılık olarak yeterli görmüyorum”
Bu dönemde bütün sağlıkçılarımız ve sağlık çalışanlarının yoğun özveri ve fedakarlık içinde bulunduğunu ifade eden Bakan Koca, şunları söyledi:
“İzinleri olmadı, evlerine gerektiğinde gidemediler. Bunun karşılığını bir ödeme ile yapmanın bir karşılık olarak görünmenin yeterli olmayacağını düşünüyorum. Ama buna rağmen imkanlar ölçüsünde aile hekimlerimiz bu süreçte özellikle filyasyon dahil olmak üzere yoğun bir gayret içinde oldular. Biz filyasyon çalışmalarında devrede olan pratisyen hekimlerimiz, sağlık çalışanı, diş hekimlerimiz olmak üzere bir çalışma yapıldı bugün veya yarın yayınlanır. Filyasyonda olan sağlık çalışanlarımıza ek ödeme yapılıyor olacağız. Ayrıca aile hekimlerimiz içinde yine benzer şekilde salgın dönemindeki korona virüslü hastalarla ilgili yaklaşımları bir çerçeve ile düzenlenerek ek ödeme getirilmiş olduk. Bunun dışında çalışanlarımızla ilgili genel anlamda sağlık kuruluşlarında çalışanlarımızla ilgili bir ek ödeme çalışması yapıldı. Özellikle poliklinik, servis, yoğun bakım gibi korona virüslü hastalarla yoğun ilgilenen çalışanlarımızın tavandan olmak üzere, diğer çalışanlarımızda yine belli bir endeksle daha önceki ek ödeme esas alınarak bir düzenleme yapıldı. Bugün ya da yarın yayınlanmış olur.”
“Diyarbakır'da aile içi bulaşma yüzde 91”
Diyarbakır'da yüzde 91 aile içi bulaşmanın olduğunu hatırlatan Bakan Koca, “Taziye, düğün, cenaze ve benzeri özellikle toplu bir araya gelmeleri bunda çok önemli olduğu bunun nikah, nişan ve benzeri organizasyonların zaten biliyorsunuz bu konuda içişleri bakanlığımızın bir genelgesi oldu ve yasaklandı. Ama taziye ve cenaze merasimleriyle ilgili de gerekli tedbirler valiliklerimizin başkanlığında İl Hıfzıssıhha Kurularımızın aldığı kararlar yakın takibe alınmış oldu. Gerektiğinde bu anlamda müdahalede yapılmış oldu. Vatandaşlarımızdan özellikle istirhamımız şudur, bu salgın, bu virüs insandan insana geçiyor. Bu tek önleyebilir yolu bildiğiniz gibi çok basittir. Maske kullanan biri olmak ve artı mesafedir. Yeterince mesafe olduğunda bazen de maskeyi de kullanmamak gerekmeyebilir. Ama biz sosyal mesafeyi her zaman korumayabiliyoruz. Özellikle eylül, ekim döneminde grip mevsiminin yoğun olduğu önümüzdeki aylarda maskeyi yoğun olarak kullanmak ve mesafeyi uygulamakla biz üst solunum yolu enfeksiyonu yani damlacık enfeksiyonu da çoğunlukla önlemiş oluruz. Dolayısıyla bu anlamda sadece korona virüs için değil, önümüzdeki dönmem kış sezonu, grip salgını döneminde ne kadar bu kurallara uyum gösterebilirsek o oranda üst solunum enfeksiyonlarında azaldığını görmüş olacağız. O nedenle maske ve mesafe kuralını ihmal etmemizi, hijyen noktasında çok hassasiyet göstermemizi, toplu olarak bir araya gelmeleri olabildiğince minimal olmasını, taziye, cenaze düğün, nişan, nikah ve benzeri organizasyonların olabildiğince mesafeyle mümkün mertebe yapılmamasını gibi bir yaklaşım içinde olmakta fayda var. Şehir hastaneleri ise özellikle Diyarbakır için demin bahsettim 6 ilimize de hastane yapılmış olacak, 3 ilimize şehir hastanesi yapılıyor olacak. biri Şanlıurfa, ikincisi bugün söyledim Mardin, üçüncüsü Diyarbakır. Diyarbakır için düşünülen hastane bin yataklı. 438 dönüm yer Cumhurbaşkanımızın da bu konudaki talimatıyla tahsisi yapılıyor. Önümüzdeki aylarda plan değişikliğiyle birlikte hızla proje ve yapım ihalesine geçmek istiyoruz. Niyetimi bu yıl hızla temelini atmak şeklinde bir yaklaşım ve organizasyon içindeyiz. Bu bin yataklı bütün disiplinleriyle yetkin olan Diyarbakır'ın hastasının en üst noktada tedavi edilebilir olduğu mükemmeliyet içinde yer aldığı bir şehir hastanesi olacak” dedi.
“Diyarbakır'a yoğun bir vaka var diye gelmedim”
Diyarbakır'a burada kritik bir durum olduğu için gelmediğini tekrarlayan Bakan Koca, konuşmasını şöyle tamamladı:
“Deminde bahsettim Diyarbakır'a gelişimin sebebi vaka artışı çok olduğu için burada kritik bir durum var, o nedenle Diyarbakır'a gitmeliyiz diye gelmedim. Burada 3 haftadan bu yana devam eden 3 hafta önceki yoğunluğu Diyarbakırlı kardeşlerimiz iyi bilir, ciddi bir yükseliş vardı. Yer yer sağlık kuruluşlarında sorunlar yaşanıyor idi, bir takım tedbirler alındı. Bu tedbirler deminde konuşmamın içeriğinde hem filyasyon ekiplerinin hem yoğun bakım yatak kapasitesinin hem de bu anlamda alınması gereken izolasyon tedbirlerinin devreye girmesiyle bu dönemde bu 6 ilimizde de belli oranda bırakın hasta artışını, 3 hafta öncesine göre hasta azalışları oldu, vaka azalışları oldu. Sağlık sistemimizin üzerinden yükler azaldı. Burada şunu söylemek istiyorum. Tedbirler noktasında, bölge noktasında aldığımız tedbirlerin bütün Türkiye için, bütün iller için alındığında bunun sonuçlarını alabileceğimizi göstermek açısından da son derece önemli. Yani yüzde 30'dan, yüzde 70'e kadar değişen oranda son 3 haftadan bu yana vaka azalışları gördük. Bu 6 ilimizde. O nedenle hem burada daha yakın bu çalışmaları görmek, alınması gereken ilave tedbirleri almak, hem de yatırımları değerlendirmek üzere bölge toplantısı yapmak için buraya gelmiş olduk. Bu açıdan bundan sonraki süreçte de vatandaşlarımızın özelikle her zaman bahsettiğimiz maske, mesafe ve temizlik noktasında çok hassasiyet göstermelerini ve bir araya gelmelerin toplu bir takım organizasyonların yemek veya kültürel organizasyonların yapılmaması. Olabildiğince bu dönemde mesafeli davranılması ve maske kullanımını ısrarla uygulama noktasında bir gayret içinde olmalarını önemsiyoruz.”