Macaristan ile Türkiye arasında tarihten gelen bağlar ve kültürel yakınlık ile Macaristan?ın Türkiye?nin dış politikasına Birleşmiş Milletler (BM) ve Avrupa Konseyi?nde verdiği desteklerin ardından ikili ilişkiler her alanda ivme kazandı. Macaristan son olarak geçtiğimiz ay, Türk dili konuşan ülkeler arasında kapsamlı işbirliğini teşvik etmek amacı ile kurulan Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi?nin (Türk Keneşi-Türk Konseyi) üyesi oldu. İki ülke arasında olumlu ilerleyen ilişkiler ticari alanda yeni fırsatlara da yol açtı. Son 20 yılda Türkiye ve Macaristan arasındaki toplam ticaret hacmi yaklaşık 15 kat artış gösterdi. Her sene düzenli olarak gerçekleştirilen Türkiye-Macaristan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi Toplantısı ise bu sene 7 Kasım 2019?da Budapeşte?de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan?ın katılımıyla düzenlenecek.
Ticaret hacminde rekor seviyelere ulaşıldı.
2018 yılında Türkiye ve Macaristan arasındaki ticaret hacmi 2.5 milyar dolara çıkarak rekor kırdı. 2019 yılının ilk 8 ayında ise ticaret hacmi 1,8 milyar dolara ulaştı. Geçtiğimiz sene düzenlenen Macaristan Türkiye İş Forumu?nda iki ülkenin liderleri ticaret hacmi hedefini revize ederek 6 milyar euroyu hedeflediklerini açıkladı. Türkiye?nin Macaristan?a ihraç ettiği ilk iç ürün grubu, kara ulaşım araçları ile aksam ve parçaları, demir-çelik ve tekstil ürünleri olurken; ithalat edilen ürünler arasında kara ulaşım araçları, elektrikli makina ve cihazlar ile canlı hayvanlar yer alıyor. Türkiye-Macaristan dış ticaretinde, tamamen Gümrük Birliği anlaşması uygulanırken, Türkiye menşeli sanayi ürünleri Macaristan?a gümrüksüz olarak ihraç ediliyor.
Macaristan?daki Türk şirket sayısı 500?ü geçti
Merkez Bankası verilerine göre 2002 yılında bu yana Türkiye?den Macaristan?a yapılan doğrudan yatırımlar 65 milyon doları buldu. Dolaylı yatırımlarla birlikte DEİK İş Konseyi?ne göre bu rakam 1,5 milyar doları aştı. Macaristan?a yoğun ilgi gösteren Türk şirketlerinin yatırımları lojistik, telekomünikasyon, inşaat, turizm, enerji, ve gıda sektörlerinde yoğunlaşıyor. Ülkede faaliyet gösteren Türk ya da Türk ortaklı şirket sayısı ise 500?ü çoktan geçti.
AB üyeliği, konumu, teşvikler ve vergi avantajıyla öne çıkıyor
Türk şirketlerinin Macaristan?a olan yoğun ilgisinin sebeplerine değinen Budapeşte merkezli hukuk bürosu Gürcan Partners kurucu ortağı Av. Bedrettin Gürcan, AB üyeliği, stratejik konum, yerel teşvikler, vergi avantajı ve kolay şirket kurulumu olmak üzere beş hususun öne çıktığını belirtti.
Macaristan?ın AB?ye 2004 yılında tam üye olduğunu hatırlatan Av. Bedrettin Gürcan, "Macaristan?a yatırım kararı verirken, sadece 9,8 milyon nüfuslu bir ülke olarak değil, yaklaşık 510 milyonluk Avrupa pazarına açılan bir kapı olarak değerlendirmek gerekiyor. Özellikle 2015 sonrası hızla büyüyen ekonomisi ile Macaristan?ı, AB?deki büyümenin lokomotifi görevini üstlenen Orta Avrupa ülkelerinden biri konumunda" ifadelerini kullandı.
Macaristan İstatistik Ofisi verilerine göre, ülkeye en çok yatırım gayrimenkul, motorlu kara taşıtları ve danışmanlık alanlarında yapılıyor.
Yüzde 9 ile Avrupa?daki en düşük kurumlar vergisine sahip ülke
Rekabetçi vergi sistemine sahip olan Macaristan?da 2017?den itibaren kurumlar vergisi oranı yüzde 9 ile AB?deki en düşük değer haline geldi. Sosyal güvenlik primleri de aynı yıl yüzde 22?ye düşürülen ülkede, kişisel gelir vergisi oranı ise yüzde 15 olarak uygulanıyor. Genel KDV oranı ise yüzde 27 seviyesinde. Özellikle yüzde 9 oranındaki kurumlar vergisi avantajı, Türk yazılım ve dış ticaret şirketlerinin dikkatini çekiyor. Yaklaşık aynı vergi oranlarına sahip Karadağ son dönemde popüler olsa da Macaristan?ın 2004 yılından bu yana AB üyesi olması ve Schengen bölgesine dahil olmasının getirdiği ticari, ekonomik ve sosyal avantajlarla Türk yatırımcılara çok daha fazla fırsat sunuyor.
Avrupa?nın her yerine 24 saatten kısa sürede dağıtım imkanı
Beş Avrupa karayoluna ve üç uluslararası taşımacılık koridoruna ev sahipliği yapan Macaristan?ın stratejik konumuna değinen Av. Gürcan, "Üretim, hizmet ve lojistik bakımdan Orta Avrupa?nın merkezinde ideal bir coğrafi konumda yer alan ülke, Avrupa operasyonlarını genişletmek isteyen Türk şirketleri için çekici bir pazar konumunda. Macaristan?dan Avrupa?nın her yerine 24 saatten kısa sürede dağıtım yapma olanağı bulunuyor. Lojistikte AB?nin üçüncüsü" dedi.
Türk şirketlerine 420 milyon dolarlık kredi imkanı
Macaristan?ın yatırımları kolaylaştırmak için, hem geri ödemeli hem de karşılıksız çok çeşitli teşvikler sunduğunun altını çizen Av. Bedrettin Gürcan, "Yatırımın yapılacağı bölgeye göre yüzde 50?ye varan teşviklerin bazıları kredi, bazıları da hibe şeklinde sağlanıyor. Teşviklerde uygulanan oranlar bölgelere göre değişirken, yatırımın büyüklüğüne göre de maksimum muafiyet oranları veriliyor. Teşvik oranlarına, orta büyüklükteki firmalar için yüzde 10, küçük firmalar için yüzde 20 ilave yapılabiliyor" açıklamasında bulundu.
Türk yatırımcıları ülkeye çekmek isteyen Macar Eximbank ise bu amacı desteklemek amacıyla 420 milyon dolar değerindeki kredi limiti açtı.
Diğer AB ülkelerinin aksine şirket kurulumu çok daha kolay
Şirket kurulum kolaylıklarına da değinen Av. Bedrettin Gürcan, ?Türk ve yabancı tanınmış pek çok özel şirketin Macaristan?daki ticari faaliyetlerine ve şirket kurulumlarına destek oluyoruz. Macaristan?da uzaktan vekaletle şirket kurabilmek mümkün ve şirket kuruluşu 2-15 gün içerisinde neticeleniyor. Avrupa ülkelerinin genelinin aksine banka hesabı açmak da ücretsiz. Bir şirketin toplam kurulum maliyeti bin 500-5 bin dolar arasında değişiyor? diye belirtti.
