Uluslararası Rekabet Araştırmaları Kurumu (URAK) tarafından 6?ncı kez hazırlanan ?URAK İllerarası Rekabetçilik Endeksi-2018? sonuçları URAK Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Melih Bulu ev sahipliğinde, URAK Akademik Kurulu ve sektör liderlerinin de katıldığı bir toplantıda kamuoyu ile paylaşıldı. Türkiye?de 81 ili kapsamlı olarak inceleyen tek çalışma olan URAK illerarası rekabetçilik endeksi, bu kez son beş seneyi kapsayan sonuçlarıyla da siyaset ve ekonomi dünyasına rehber niteliği taşıyor.
Yerel seçimden çıkan Türkiye?deki tüm şehirleri tek tek sosyo-ekonomi, ticari, eğitim, altyapı gibi birçok başlıkta inceleyen ve yıllar içindeki değişimi kıyaslayan araştırmanın sonuçlarını değerlendiren Prof. Dr. Melih Bulu, "Endeks çalışmamızın; son 5 seneyi kapsaması sebebiyle illerimizin performansının yıllar içerisinde nasıl bir değişim gösterdiğini, illerin toplumsal ve ekonomik cazibesini, hatta idari birimlerin karnesini de ortaya koyuyoruz. Bu açıdan gerek ulusal gerekse yerel düzeyde hedeflerin belirlenmesi, ilgili stratejilerin oluşturulması açısından karar vericilere ve araştırmacılara önemli bir yol gösterici olacağına inanıyoruz" dedi.
81 ilin toplam ekonomik performansının, Türkiye?nin makroekonomik performansını oluşturduğunun altını çizen Bulu şöyle devam etti: "Endeks ile Türkiye?nin makroekonomik performansı da ortaya çıktı. Bu performans sonuçları bir kez daha şehirlerarasında farkın çok büyük olduğunu gösterdi. İl büyüklüklerinin birbirleri ile karşılaştırılmasında da ciddi sorunlar tespit ettik. En büyük nüfusa sahip İstanbul, en az nüfusa sahip Bayburt?un yaklaşık 180 katı. Bu da merkezi planlama açısından kamu yöneticileri için ciddi bir problem oluşturuyor. Merkezi karar vericilerin Türkiye?nin şehirleri arasında oluşmuş bu aşırı farklılaşma için çözümler üretmeleri gereklidir. Bu kadar farklı ölçekteki illeri aynı yönetim modeli ile yönetebilmek farklı sorunları da beraberinde getirmektedir.
İllerarası rekabet endeksimizi kullanarak şehirlerimizin yerel yöneticilerinin kendi performanslarını analiz ederek ve eksik olduğu konularda kendilerini geliştirerek ülke ekonomisine katkılarını artırabileceğini ümit ediyoruz. Ayrıca, merkezi karar vericilerin de şehirlerin yıllar içerisindeki mukayeseli durumlarını inceleyerek gelecek yıllara yönelik oluşturulacak politikalar için faydalanacaklarını düşünüyoruz. Yerel seçimler ile yönetime gelen yeni belediye başkanlarının endeksimizi analiz ederek yönettikleri ilin bulunduğu durumu görmelerini sağlamayı da hedeflediğimiz bu çalışmanın yeni seçilen belediye başkanlarına büyük fayda sağlayacağını düşünüyoruz".
Türkiye?nin en rekabetçi 5 ili İstanbul, Ankara, İzmir, Kocaeli ve Bursa
Araştırmanın sonuçlarına göre, genel endekste İstanbul 100 üzerinden 69,13 puan ile Türkiye?nin en yüksek rekabet gücüne sahip ili olarak belirlendi. İstanbul?u 46,04 puanla Ankara izledi. Üçüncü 33,80 puanla İzmir, dördüncü 28,30 puanla Kocaeli, beşinci 25,49 puanla Bursa, altıncı 22,63 puanla Eskişehir, yedinci 22,53 puanla Antalya, sekizinci 21,25 puanla Konya, dokuzuncu 19,55 puanla Yalova ve onuncu ise 19,22 puanla Sakarya oldu. Genel endeks sonuçlarına göre sıralamalara bakıldığında bu dönem ilk kez Bolu, Aydın ve Gaziantep?in en rekabetçi ilk 20 il arasında girmesi de dikkat çekti. Genel endeks sonuçları yıllar itibariyle incelendiğinde; 5 dönem boyunca sırası devamlı yükselerek çekim gücü artan ve artma eğiliminde olan iller ise Yalova, Düzce ve Uşak oldu. Çekim gücü azalan iller hesaplamasında ise Kayseri, Artvin ve Kahramanmaraş illerinin çekim gücünün azalma eğiliminde olduğu belirlendi.
Türkiye?nin rekabet gücü en düşük 5 ili Ağrı, Hakkâri, Şırnak, Muş ve Iğdır
Türkiye?nin en düşük rekabet gücüne sahip ili ise 5,35 puanla Ağrı oldu. Son 10?da Ağrı?nın önünde sırasıyla 6,01 puan ile Hakkâri, 6,59 ile Şırnak, 6,89 ile Muş, 6,97 ile Iğdır, 7,74 ile Şanlıurfa, 7,77 ile Batman, 7,96 ile Van, 8,13 ile Mardin ve 8,72 ile Bitlis yer aldı.
Beşeri sermaye ve yaşam kalitesinde, Ankara İstanbul?un önünde
İstanbul; beşeri sermaye ve yaşam kalitesi alt endeksi dışındaki yenilikçilik, üretim ve ticaret, yaşanabilirlik alt endekslerinin de zirvesinde yer aldı. Ankara ise 53,7 puanla beşeri sermaye ve yaşam kalitesi alt endeksinde birinci oldu. Aynı endekste Ankara?yı sırasıyla İstanbul (52,13), Kırşehir (47,27), Tunceli (45,80), İzmir (44,75), lsparta (43,82), Muğla (43,31), Antalya (40,09), Nevşehir (39,43) ve Edirne (39,32) takip etti. Beşeri sermaye ve yaşam kalitesi alt endeksinde en düşük rekabetçilik seviyesine sahip son 5 il ise sırası ile Batman (19,03, 77.), Mardin (18,73, 78.), Şırnak (17,44, 79.), Ağrı (15,60, 80.) ve Şanlıurfa (14,84, 81.) oldu.
En yenilikçi iller
12 değişkenden meydana gelen yenilikçilik alt endeksinin sonuçları incelendiğinde, İstanbul?un (95,15) yine en rekabetçi il olduğu görüldü. İstanbul?u sırasıyla Ankara (48,23), İzmir (24,65), Kocaeli (17,02), Bursa (12,83), Konya (9,70), Denizli (7,84) ve Gaziantep?in (7,08) takip etti.
Üretim ve ticarette Şanlıurfa?nın sürekli gerilemesi dikkat çekti
34 değişkenden meydana gelen üretim ve ticaret alt endeksinin sonuçları incelendiğinde, İstanbul?un (yüzde 67,01) en rekabetçi il olduğu, İstanbul?u sırasıyla Ankara (39,23), Kocaeli (38,24), İzmir (37,92), Bursa (28,82), Tekirdağ (28,07) ve Sakarya?nın (28,07) takip ettiği tespit edildi. Endekse göre üretim ve ticarette çekim gücünü artıran 10 il ise Tekirdağ, Sakarya, Yalova, Bolu, Uşak, Isparta, Erzurum, Kars, Sinop ve Artvin oldu. Şanlıurfa ise üretim ve ticaret alt endeksinde sıralama sürekli gerileyen il olarak dikkat çekti.
En yaşanabilir iller
23 değişkenden meydana gelen yaşanabilirlik alt endeksinin sonuçları incelendiğinde, birinci sıradaki İstanbul?u (50,30) sırasıyla Ankara (45,84), Trabzon (31,64), Eskişehir (31,46), İzmir (30,42) Bursa (30,19) ve Rize (28,92) takip etti.
