Boşnak nine Orloviç’in evinin bahçesine izinsiz inşa edilen kilise yıkıldı

Bosna Hersek’in Srebrenitsa kenti yakınlarındaki Konyevic Polye köyünde yaşayan Fata Orloviç, bahçesine izinsiz yapılan Ortodoks kilisesinin yıkımı için verdiği hukuk mücadelesini kazandı. İstanbul ziyaretinde konuşan Boşnak nine Fata Orloviç, “Şimdi evimden dışarı bakınca sanki eski zamanlara dönmüş gibi oluyorum” dedi.
Bosna Hersek’te 1992-1995 yılları arasında yaşanan savaştan önce Konyevic Polye köyünde eşi ve 7 çocuğuyla yaşayan Fata Orloviç, savaşta eşi dahil 22 yakınını kaybetti. Ülkenin farklı bölgelerinde ve yurt dışında yaşayan çocuklarının ısrarlarına rağmen toprağını terk etmeyen Orloviç, 1999’da köyüne geri döndü. Köyüne döndüğünde bahçesine izinsiz bir şekilde kilise yapıldığını gören Orloviç, Ortodoks Kilisesi’nin kaldırılması için hukuk mücadelesi başlattı. Kilisenin yıkılmaması için kendisine teklif edilen parayı reddeden Boşnak nine Orloviç, 11 yıl süren hukuk mücadelesini 2019’daki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin(AİHM) kararıyla kazandı. AİHM’nin 1 Ekim 2019’da verdiği kararla izinsiz yapılan kilisenin yıkımı gerçekleştirildi. Boşnak nine Orloviç geçtiğimiz günlerde İstanbul’a bir ziyarette bulundu. İstanbul’da Eyüpsultan Camii ve Sultanahmet’i gezen Boşnak Nine verdiği mücadeleyi ve çektiği zorlukları anlattı.

“Ailemiz dağıldı, ölenler oldu”
Savaş döneminde yaşadıklarını anlatan Boşnak nine Orloviç, “Aslında çok zor zamanlardı. Savaş dönemi çok zor bir dönemdi. Biz ilk köyümüzden Srebrenitsa’ya göç ettik. Bir sürü zorluklar yaşadık. Savaş başladığında ilk sene evimizdeydik. Hemen gitmek zorunda kalmadık. Bir yıl sonra Srebrenitsa’ya göç ettik. Srebrenitsa’dan Tuzla’ya göç ettik. Bizim durumumuz çok kötü oldu, çok ölenler oldu. Her yere dağıldık. Ailemiz dağıldı, dünyanın her tarafında gidenler oldu, ölenler oldu. Baya zor zamandı. 3 yıl sonra Srebrenitsa’dan Tuzla’ya göç ettiğimizde evimiz kötü bir haldeydi. Her şey yıkılmış bir haldeydi. Bizim orada ailemizin 3 - 4 evimiz vardı. 4 evin tamamı yıkılmış oldu. Bizim evimiz çok hasar görmüş” dedi.

“Hemen kendi hakkımı aramaya başladım”
Bahçesine kilise yapıldığını oğlundan öğrendiğini söyleyen Orloviç, “O zaman ilkokul üçüncü sınıftaydı. Benden kaçarak durumuna bakmıştı. Sonra geldiğinde bana bir fotoğraf gösterdi. Fotoğrafta bahçemde kilisenin olduğunu öğrendim. Beni o çok üzdü. Başka insanlardan da gördüm. Bunu bana gösteriyorlardı. Fotoğraf getiriyorlar ve anlatıyorlardı. Ben ilk defa sonra gitmiştim. Ben bir yerde eşimi bulurum diye o taraflara gitmiştim. Bir şey duyarım onunla ilgili. Onu bulmak için. İlk fırsat olduğunda ben hemen evime döndüm, yerleştim. Ne kadar hasar görmüş olsa da o halde orada kaldım. Hemen kendi hakkımı aramaya başladım. Srebrenitsa’dan yetkililerine gitmiştim. Bildiğim kadarıyla Boşnaklardan ilk oralara giren, hak arayan biri olmuştum. Hemen gittim, hakkımı istedim. Avukat tuttum, anladım ki avukat olmadan bu iş olmayacak. Benim mücadelem o şekilde başladı” dedi.

“Şu anda evimde olduğumu hissediyorum”
Hukuksal mücadele sürecinden söz eden Orloviç, “O hissi anlatmak hiç kolay değil. Geriye bakarsanız 25 yıllık bir süreç burada söz konusu. O 20 yılın başında bana karşı bir mahkeme süreci oldu. Onlar her türlü beni korkutmuşlardı. Bu onun bir parçasıydı. Ben şimdi evimden dışarıya bakınca aslında şu anda evimde olduğumu hissediyorum. Sanki hiç savaş olmamış gibi hissediyorum. Ben acılarımı unutamıyorum. Kaybettiklerimi unutamıyorum, çocuklarımı. Buradan gitmek zorunda olduğumuzu unutamıyorum ama şimdi evimden dışarı bakınca sanki eski zamanlara dönmüş gibi oluyorum. Bir an olsa bile bu kötülükler olmamış gibi hissediyorum” dedi.

“Burada olduğum için çok mutluyum”
İstanbul ziyaretinde Türk halkına mesaj göndermek istediğini söyleyen Orloviç, “Ben buraya çok gelmek istedim. Birçok ülkeye gitmiştim ama hep içimde Türkiye’ye gelmek kaldı. Burada olduğum için çok mutluyum. Gördüklerim beni çok mutlu ediyor. İnsanları hoşgörülü, hep iyi kalpli insanlar. En azından ben öyle görüyorum. Gayet sakin duruyorlar. Gayet çalışkanlar. Onlara sadece bu durumu korumasını söylemek istiyorum. Böyle gitmesini istiyorum. Türkiye çok güzel bir ülke ve burada olduğum için çok mutluyum” dedi.

“Yeğenim camide şehit oldu”
İstanbul’da camileri gezen Orloviç, “Ben camileri çok seviyorum. Buradaki camilerin hepsi çok güzel. Herhangisi olsa, küçük ya da büyüğünü aynı severim. Ama buradakiler ayrı güzel çünkü. Onları dolu gördüm. Bu beni çok mutlu etti. Bizim camiler maalesef çok dolu olmuyor. Ve ona üzülüyorum aslında. Savaşta bizde yıkılan cami çok oldu. Ailemden kaybettiklerimizden biri imam olmuşlar o camilerde. Bir yeğenim bir camide imamdı. Yıkıldığında orada şehit olmuş. Bir de beş yüz metre uzaklıktaki başka bir camide diğer yeğenim imamdı. Bizim ailemizde bu bir gelenek. Âlimler ve imamlar var ailemizde” dedi.